બેંક લોકરમાં રોકડ રાખવી જોઈએ કે નહીં? RBI ના નિયમો જાણો
ઘરમાં તિજોરીમાં સોના અને સોનાના સિક્કા રાખવા સલામત નથી લાગતું. દરેક વ્યક્તિને ચોરીનો ડર રહે છે. લોકો પોતાના સખત મહેનતથી અથવા પૂર્વજો પાસેથી વારસામાં મળેલા ઘરેણાં અને સોનાના સિક્કા સુરક્ષિત રાખવા માંગે છે. તેમને વેચનારા લોકોની સંખ્યા ઓછી છે. ભારતીયો સોનાના દાગીના પ્રત્યે વધુ લગાવ ધરાવે છે. તેને સલામત રોકાણ પણ માનવામાં આવે છે. જે ભારતીયો પોતાના દાગીના ફક્ત જરૂર પડે ત્યારે જ વેચે છે, તેઓ તેમને બેંક લોકરમાં સુરક્ષિત રાખવાનું પસંદ કરે છે.
દરેક બેંકમાં લોકરની સુવિધા હોય છે. લોકો લોકર લઈ શકે છે અને તેમાં ઘરેણાં રાખી શકે છે. બેંકના નિયમો મુજબ, આ માટે ભાડું ચૂકવવું પડે છે. લોકો લોકરમાં ઘરના ઘરેણાં અથવા મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો રાખે છે. શું રોકડ પણ લોકરમાં રાખી શકાય છે? આ પ્રશ્ન ઘણા લોકોના મનમાં છે. તેનો જવાબ અહીં છે.
લોકર અંગે RBIના નિયમો શું છે?
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ બેંક લોકર માટે માર્ગદર્શિકા બનાવી છે. તે જણાવે છે કે બેંકના ગ્રાહકો લોકરમાં શું રાખી શકે છે અને શું રાખી શકતા નથી. RBI એ એ પણ જણાવ્યું છે કે જો લોકરની વસ્તુઓ ચોરાઈ જાય અથવા બેંકની બેદરકારીને કારણે નુકસાન થાય તો કેટલું વળતર આપવામાં આવશે.
રોકડ રાખવા પર પ્રતિબંધ છે
RBI ના નિયમો મુજબ, કેટલીક વસ્તુઓ લોકરમાં રાખવી જોઈએ નહીં. આમાં રોકડનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો કોઈ ગ્રાહક નિયમો તોડે છે અને લોકરમાં રોકડ રાખે છે અને નુકસાન થાય છે, તો બેંક જવાબદાર રહેશે નહીં. થોડા વર્ષો પહેલા, ઉત્તર પ્રદેશના એક વ્યક્તિએ નિયમો વિરુદ્ધ લોકરમાં રોકડ રાખી હતી. તેના 5 લાખ રૂપિયા ઉધઈ ખાઈ ગયા હતા. તે બેંકનો વાંક નહોતો, તેથી બેંકે પૈસા પાછા આપ્યા નહીં.
બેંક લોકરમાં તમે આ વસ્તુઓ રાખી શકતા નથી
રોકડ ઉપરાંત, શસ્ત્રો, માદક દ્રવ્યો, ઝેર, વિસ્ફોટકો, ફળો, શાકભાજી જેવી નાશવંત વસ્તુઓ, કિરણોત્સર્ગી પદાર્થો અથવા ગેરકાયદેસર વસ્તુઓ બેંક લોકરમાં રાખી શકાતી નથી. નિર્ધારિત માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવાની જવાબદારી ગ્રાહકની છે.
લોકરમાં શું રાખી શકાય?
RBI ના નિયમો મુજબ, ગ્રાહકો લોકરમાં ઘરેણાં, મિલકતના કાગળો, જન્મ અને મૃત્યુ પ્રમાણપત્રો, મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો, લગ્ન પ્રમાણપત્ર, વીમા પૉલિસી અને કિસાન વિકાસ પત્ર જેવી વસ્તુઓ રાખી શકે છે.
કેટલું વળતર આપવામાં આવે છે?
RBI એ બેંકોની જવાબદારીઓ નક્કી કરી છે. જો બેંકની બેદરકારીને કારણે કોઈ નુકસાન થાય છે, તો ગ્રાહકને વળતર આપવું પડશે. RBI ના નિયમો મુજબ, જો લોકરનું વાર્ષિક ભાડું 1000 રૂપિયા હોય અને તેમાં રાખેલી વસ્તુઓ ખોવાઈ જાય, તો ગ્રાહકને ભાડાના 100 ગણા એટલે કે 1 લાખ રૂપિયા વળતર તરીકે મળશે.
