જો તમે પણ ટેક્સ બચાવવા માટે પોસ્ટ ઓફિસ અથવા અન્ય કોઈ બચત યોજનામાં રોકાણ કરો છો, તો આ સમાચાર તમારા માટે ઉપયોગી છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારા માટે એ જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે કે તમને પોસ્ટ ઓફિસમાં કરવામાં આવેલા તમામ રોકાણ પર કર લાભો નથી મળતા. વાસ્તવમાં, સરકાર દ્વારા આવી ઘણી રોકાણ યોજનાઓ શરૂ કરવામાં આવી છે, જેના પર તમને સારું વળતર મળે છે પરંતુ તમને આવકવેરા અધિનિયમ 1961ની કલમ 80C હેઠળ રોકાણ પર કર લાભ નથી મળતો. ચાલો આવી યોજનાઓ વિશે વિગતવાર વાત કરીએ-
મહિલા સન્માન સ્કીમ
ભારત સરકારની મહિલા સન્માન બચત યોજના 2023 (મહિલા સન્માન બચત પ્રમાણપત્ર) એ ખાસ કરીને મહિલાઓ માટે બનાવવામાં આવેલી નાની બચત યોજના છે. આ યોજના શરૂ કરવાનો હેતુ ભારતીય મહિલાઓમાં બચતની આદત વિકસાવવાનો છે. યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે કોઈ વય મર્યાદા નથી પરંતુ તમારા માટે ભારતમાં રહેવું જરૂરી છે. આ સ્કીમમાં મળતા વ્યાજ પર ટેક્સ લાગે છે. તેનો સીધો અર્થ એ છે કે તમને આના પર ટેક્સ સેવિંગ એફડી જેવી કોઈ છૂટ નહીં મળે. દરેક વ્યક્તિના ટેક્સ સ્લેબ (ટેક્સ કેટેગરી) અને વ્યાજની આવકના આધારે મહિલા સન્માન બચત યોજનામાંથી મળેલા વ્યાજ પર TDS કાપવામાં આવશે.
2. નેશનલ સેવિંગ ટાઈમ ડિપોઝીટ એકાઉન્ટ
તમે પોસ્ટ ઓફિસમાં એક, બે, ત્રણ કે પાંચ વર્ષ માટે ટાઈમ ડિપોઝીટ ખાતું ખોલાવી શકો છો. જો તમે ઇચ્છો, તો તમે આ સમયગાળાને પછીથી વધારી શકો છો. આ માટે તમારે પોસ્ટ ઓફિસમાં એક ફોર્મ ભરવાનું રહેશે. તમારી જાણકારી માટે તમને જણાવી દઈએ કે આ એકાઉન્ટ પર એક વર્ષ માટે 6.9%, બે વર્ષ માટે 7.0% અને ત્રણ વર્ષ માટે 7.1% વ્યાજ મળે છે. આ હેઠળ, તમે પોસ્ટ ઓફિસમાં પાંચ વર્ષની સમય જમા કરાવવા પર આવકવેરામાં છૂટ મેળવી શકો છો. આવકવેરા અધિનિયમ 1961 હેઠળ, પાંચ વર્ષની ટાઈમ ડિપોઝીટ પર 1.5 લાખ રૂપિયા સુધીના રોકાણ પર કર મુક્તિ ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ આનાથી ઓછા રોકાણ માટે તે ઉપલબ્ધ નથી.
3. નેશનલ સેવિંગ્સ રિકરિંગ ડિપોઝિટ એકાઉન્ટ
પોસ્ટ ઓફિસની આ ગેરંટીવાળી સ્કીમમાં તમને 5 વર્ષ માટે વાર્ષિક ધોરણે 6.7% વ્યાજ મળે છે. આમાં તમને દર વર્ષે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજનો લાભ પણ મળે છે. આ સ્કીમની ખાસ વાત એ છે કે આમાં તમે એકલા અથવા સાથે મળીને ખાતું ખોલાવી શકો છો. આની સારી વાત એ છે કે તમે દર મહિને ઓછામાં ઓછા 100 રૂપિયા અથવા તેના બહુવિધ જમા કરીને આ યોજનાનો લાભ લઈ શકો છો. આમાં જમા કરાવવાની કોઈ મર્યાદા નથી.
4. કિસાન વિકાસ પત્ર
કિસાન વિકાસ પત્ર પર પણ તમને આવકવેરામાં છૂટ નહીં મળે. ઘણા લોકોને આ મૂંઝવણ હોય છે કે તેમને આ અંતર્ગત કરવામાં આવેલા રોકાણ પર ટેક્સ લાભ મળે છે. કિસાન વિકાસ પત્રમાં જમા રકમ પર વાર્ષિક વ્યાજ 'અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવક' તરીકે કરપાત્ર છે. સારી વાત એ છે કે પાકતી મુદત પછી ઉપાડેલા પૈસા પર TDS કાપવામાં આવતો નથી. જો કે, કર મુક્તિ ન મળી હોવા છતાં, કિસાન વિકાસ પત્ર ચોક્કસપણે એક સુરક્ષિત રોકાણ વિકલ્પ છે.
5. પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના
પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના રોકાણ માટે સારો વિકલ્પ બની શકે છે. તમે તેમાં 1,500 રૂપિયાથી શરૂ કરીને વધુમાં વધુ 9 લાખ રૂપિયા સુધીનું રોકાણ કરી શકો છો. તમે જોઈન્ટ એકાઉન્ટમાં 15 લાખ રૂપિયા સુધીનું રોકાણ કરી શકો છો. તમને દર વર્ષે 7.4% વ્યાજ મળશે, પરંતુ તેના પર ટેક્સ લાગે છે. આ રોકાણ આવકવેરા અધિનિયમ 1961ની કલમ 80C હેઠળ આવતું નથી. TDS રૂ. 40,000 થી વધુ વ્યાજ પર કાપવામાં આવે છે, વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે મર્યાદા રૂ. 50,000 થી વધુ વ્યાજ પર છે.
