Inflation: કેન્દ્ર સરકારના તમામ પ્રયાસો છતાં મોંઘવારી ઘટવાના કોઈ સંકેત દેખાઈ રહ્યા નથી. એક વસ્તુ સસ્તી થાય ત્યાં સુધીમાં બીજી વસ્તુ મોંઘી થઈ જાય છે. ટામેટાં અને લીલા શાકભાજીના ભાવમાં ઘટાડો થયો છે ત્યારે હવે ઘઉં ફરી એકવાર મોંઘા થયા છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તહેવારોની સીઝન પહેલા જ ઘઉંના ભાવ 8 મહિનાના સૌથી ઊંચા સ્તરે પહોંચી ગયા છે.
આવી સ્થિતિમાં ખાદ્ય મોંઘવારી વધવાની દહેશત ફરી એકવાર વધી ગઈ છે. સાથે જ વેપારીઓનું કહેવું છે કે ઈમ્પોર્ટ ડ્યૂટીના કારણે વિદેશમાંથી ખાદ્યપદાર્થોની આયાત પર અસર થઈ રહી છે. આ કારણે સરકાર પર આયાત ડ્યુટી હટાવવાનું દબાણ વધી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં મોંઘવારી પર અંકુશ મેળવવા માટે કેન્દ્ર સરકારે સમયાંતરે સરકારી સ્ટોકમાંથી ઘઉં અને ચોખા જેવી ખાદ્ય ચીજો છોડવી પડે છે.
કૃષિ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે તહેવારોની સિઝનને કારણે બજારમાં ઘઉંની માંગ વધી છે. જ્યારે માંગમાં વધારો થવાને કારણે ઘઉંના પુરવઠાને અસર થઈ છે, જેના કારણે ભાવ 8 મહિનાની સર્વોચ્ચ સપાટીએ પહોંચી ગયા છે. જો મોંઘવારીનો આ ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેશે તો આગામી દિવસોમાં છૂટક ફુગાવો વધુ વધી શકે છે.
કારણ કે ઘઉં એક એવું અનાજ છે જેમાંથી અનેક પ્રકારના ખાદ્ય પદાર્થો બનાવવામાં આવે છે. જો ઘઉંના ભાવમાં વધારો થશે તો બ્રેડ, રોટલી, બિસ્કિટ અને કેક સહિત અનેક ખાદ્યપદાર્થો મોંઘા થાય તે સ્વાભાવિક છે.
ભારત સરકારે ઘઉં પર 40% આયાત જકાત લાદી છે.
ખાસ વાત એ છે કે રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હીમાં મંગળવારે ઘઉંના ભાવમાં 1.6 ટકાનો વધારો નોંધાયો હતો. આના કારણે જથ્થાબંધ બજારમાં ઘઉંના ભાવ રૂ. 27,390 પ્રતિ મેટ્રિક ટન પર પહોંચી ગયા છે, જે 10 ફેબ્રુઆરી પછીનું સર્વોચ્ચ સ્તર છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે છેલ્લા છ મહિનામાં ઘઉંના ભાવમાં લગભગ 22%નો વધારો થયો છે.
તે જ સમયે, રોલર ફ્લોર મિલર્સ ફેડરેશનના પ્રમુખ પ્રમોદ કુમાર એસએ કેન્દ્ર સરકાર પાસે ઘઉંની આયાત પરની ડ્યુટી દૂર કરવાની માંગ કરી છે. તેમનું કહેવું છે કે જો સરકાર ઘઉં પરની આયાત ડ્યૂટી હટાવે તો તેની કિંમત ઘટી શકે છે. વાસ્તવમાં, ભારત સરકારે ઘઉં પર 40% આયાત જકાત લાદી છે, જેને દૂર કરવા કે ઘટાડવાની કોઈ તાત્કાલિક યોજના જણાતી નથી.
તેનાથી ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો થશે
તે જ સમયે, 1 ઓક્ટોબર સુધીમાં, સરકારી ઘઉંના સ્ટોકમાં માત્ર 24 મિલિયન મેટ્રિક ટન ઘઉંનો જથ્થો હતો, જે પાંચ વર્ષની સરેરાશ 37.6 મિલિયન ટન કરતાં ઘણો ઓછો છે.
જો કે, કેન્દ્રએ પાક સીઝન 2023માં ખેડૂતો પાસેથી 26.2 મિલિયન ટન ઘઉંની ખરીદી કરી છે, જે 34.15 મિલિયન ટનના લક્ષ્યાંક કરતાં ઓછી છે. તે જ સમયે, કેન્દ્ર સરકારનો અંદાજ છે કે પાક સીઝન 2023-24માં ઘઉંનું ઉત્પાદન 112.74 મિલિયન મેટ્રિક ટન રહેશે. તેનાથી ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો થશે.
