પોસ્ટ ઓફિસની કઈ યોજનાઓ ટેકસ ફ્રી છે અને કઈ નથી, અહીં જાણો...

 પોસ્ટ ઓફિસ નાની બચત યોજનાઓનો ઉપયોગ ટેક્સ બચાવવા માટે થાય છે. તે જ સમયે, આ યોજનાઓને લઈને રોકાણકારોના મનમાં કેટલીક ગેરસમજો છે કે તમામ પોસ્ટ ઓફિસ યોજનાઓ ટેકસ ફ્રી છે. આ સિવાય એ પણ જરૂરી નથી કે ટેક્સ સેવિંગ બેનિફિટ આપતી સ્કીમ માટે તેના પર મળતું વ્યાજ અથવા રિટર્ન પણ ટેક્સ ફ્રી હશે.

એવી ઘણી ઓછી પોસ્ટ ઓફિસ સ્કીમ્સ છે જેમાં બંને સુવિધાઓ હોય છે અને તે EEE કેટેગરીમાં આવે છે (એટલે ​​કે રોકાણ, વ્યાજ/વળતર અને પાકતી મુદત પર કર મુક્તિ), પરંતુ પોસ્ટ ઓફિસની કોઈપણ સ્કીમમાં માત્ર કરમુક્ત સુવિધાઓ નથી.

આ પણ વાંચો: મહિનાની આખર તારીખ નજીક, ફટાફટ પતાવી લો આ ત્રણ કામ

ઘણી પોસ્ટ ઓફિસ યોજનાઓ પરનું વ્યાજ/વળતર સ્ત્રોત પર કર કપાત (TDS) ને આધીન નથી, રોકાણકારો ઘણીવાર વિચારે છે કે આ ટેકસ ફ્રી યોજનાઓ છે. જો કે, કરદાતાઓએ તેમની આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ફાઇલ કરતી વખતે અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવક હેડ હેઠળ આવી યોજનાઓ પર મેળવેલા વ્યાજની જાહેરાત કરવી જરૂરી છે. પોસ્ટ ઓફિસ દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી વિવિધ બચત અને રોકાણ યોજનાઓ અને તેના પર કેવી રીતે કર લાદવામાં આવે છે તે નીચે મુજબ છે.

પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF)
પીપીએફમાં કર બચત અને કરમુક્ત બંને સુવિધાઓ છે અને તે EEE શ્રેણી હેઠળ આવે છે. રોકાણકાર ખાતું ખોલાવી શકે છે અને નાણાકીય વર્ષમાં PPFમાં રૂ. 1.5 લાખ સુધીનું રોકાણ કરી શકે છે અને આવકવેરા કાયદાની કલમ 80C હેઠળ રોકાણની રકમ પર કપાતનો દાવો કરી શકે છે. PPF પર મળતું વ્યાજ અને પાકતી મુદતની રકમ પણ કરમુક્ત છે.

સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSY)
બાળકીના માતા-પિતા અથવા કાનૂની વાલી પોસ્ટ ઓફિસમાં સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના ખાતું ખોલાવી શકે છે અને નાણાકીય વર્ષમાં રૂ. 1.5 લાખ સુધી જમા કરાવી શકે છે અને રોકાણની રકમ પર કલમ ​​80C હેઠળ કપાતનો દાવો કરી શકે છે.  પીપીએફની જેમ, કરમુક્ત વ્યાજ અને પરિપક્વતા સાથે, SSYમાં પણ EEE સુવિધાઓ છે.

આ પણ વાંચો: બેંક ઓફ બરોડાએ નવી ડિપોઝિટ સ્કીમ શરૂ કરી, જમા નાણાં પર મળશે 6% વ્યાજ

નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS)
પોસ્ટ ઓફિસ NPS સેવા પ્રદાતાઓ માટે POP (પૉઇન્ટ ઑફ પ્રેઝન્સ) તરીકે કામ કરે છે.  તેથી, જે રોકાણકારો NPSમાં રોકાણ કરવા ઈચ્છે છે તેઓ ખાતું ખોલાવવા માટે નિયુક્ત પોસ્ટ ઓફિસ શાખાની મુલાકાત લઈ શકે છે. રોકાણકારો NPS ટિયર-1 એકાઉન્ટ્સમાં સ્વૈચ્છિક રોકાણ માટે કલમ 80CCD(1B) હેઠળ નાણાકીય વર્ષમાં રૂ. 50,000 સુધીની કપાતનો દાવો કરી શકે છે.

પોસ્ટ ઓફિસ બચત ખાતું
થાપણદારો આવકવેરા કાયદાની કલમ 10(15)(i) હેઠળ એકલ ખાતામાં રૂ. 3,500 સુધી અને સંયુક્ત ખાતામાં રૂ. 7,000 સુધીના વ્યાજ પર કર મુક્તિ મેળવી શકે છે, ઉપરાંત કલમ 80TTB 80TTA હેઠળ 60 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકો સિવાય વ્યક્તિઓ માટે અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે રૂ. 50,000 સુધી.પોસ્ટ ઓફિસ સેવિંગ એકાઉન્ટ્સ પર મેળવેલ વ્યાજ TDS ને આધીન નથી અને કરદાતાઓએ તેમના ITR માં કમાયેલ વ્યાજ જાહેર કરવું જરૂરી છે.

જો ફોર્મ 15G/15H સબમિટ કરવામાં આવ્યું નથી, તો 60 વર્ષ સુધીની વ્યક્તિઓ માટે રૂ. 40,000 થી વધુની પોસ્ટ ઓફિસ સમયની થાપણો પર વ્યાજ અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે રૂ. 50,000 TDSને આધીન છે.

પોસ્ટ ઓફિસ મંથલી ઈનકમ યોજના ખાતું (MIS)
પોસ્ટ ઓફિસ MIS ખાતામાં જમા કરાવવા પર ન તો કોઈ કર-બચત લાભ ઉપલબ્ધ છે, ન તો કમાયેલ વ્યાજ ટેકસ ફ્રી છે. કમાયેલા વ્યાજ પર કર મુક્તિ પોસ્ટ ઓફિસ ફિક્સ ડિપોઝિટ જેવી જ છે.

વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના (SCSS)
વરિષ્ઠ નાગરિક રોકાણકારોને પોસ્ટ ઓફિસ SCSSમાં કરવામાં આવેલા રોકાણ પર એક નાણાકીય વર્ષમાં કલમ 80C હેઠળ રૂ. 1.5 લાખ સુધીના કર-લાભ મળે છે. જ્યારે SCSS પર મળતું વ્યાજ કરમુક્ત નથી, રોકાણકારોને નાણાકીય વર્ષમાં કમાયેલા વ્યાજ પર કલમ ​​80TTB હેઠળ રૂ. 50,000 સુધીની કપાત મળે છે.

આ પણ વાંચો: જનધન ખાતાધારકો પર સરકાર મહેરબાન, હવે દર મહિને 3000 રૂપિયા પેન્શન આપવામાં આવશે

નેશનલ સેવીગ સર્ટિફિકેટ (NSC)
NSCમાં રોકાણ કરીને, રોકાણકારો કલમ 80C હેઠળ નાણાકીય વર્ષમાં રૂ. 1.5 લાખ સુધીના ટેક્સ-લાભ મેળવી શકે છે. જો કે, NSC પર મેળવેલ વ્યાજ માત્ર કરપાત્ર નથી, પરંતુ રોકાણકારોએ રોકાણના સમયગાળા દરમિયાન આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ફાઇલ કરતી વખતે વાર્ષિક ધોરણે અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવક હેઠળ મેળવેલ વ્યાજ જાહેર કરવું જરૂરી છે કારણ કે NSC પર TDS લાગુ પડતું નથી.

કિસાન વિકાસ પત્ર (KVP)
રોકાણકારો ન તો KVP માં રોકાણ પર કર-લાભનો આનંદ માણે છે અને ન તો કમાયેલ વ્યાજ કરમુક્ત છે. ટેક્સ આઉટગો NSC કરતા વધારે હશે કારણ કે રોકાણકારોએ પાકતી મુદતના વર્ષમાં ITRમાં મેળવેલ સંચિત વ્યાજ જાહેર કરવું પડશે કારણ કે KVP પર TDS લાગુ પડતું નથી.