ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI)એ ફરી એકવાર સામાન્ય માણસને આંચકો આપ્યો છે. આરબીઆઈએ રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ અથવા 0.25 ટકા (રેપો રેટ હાઈક) વધારો કર્યો છે. આ પછી તમામ પ્રકારની લોન મોંઘી થઈ જશે. દેશમાં મોંઘવારી અંકુશમાં આવ્યા બાદ પણ RBIએ દરો વધારવાનો નિર્ણય લીધો છે.
રેપો રેટ 6.50 ટકા પર પહોંચી ગયો છે
દેશમાં ફુગાવાના દરમાં ઘટાડો થયા બાદ પણ રિઝર્વ બેંકે સતત છઠ્ઠી વખત પોલિસી રેટ (રેપો રેટ)માં વધારો કરવાની જાહેરાત કરી છે. આ પછી રેપો રેટ 6.25% થી વધીને 6.50% થઈ ગયો છે. એટલે કે હોમ લોનથી લઈને ઓટો અને પર્સનલ લોન સુધીની દરેક વસ્તુ મોંઘી થઈ જશે અને તમારે વધુ EMI ચૂકવવી પડશે. દેશનું સામાન્ય બજેટ રજૂ થયા બાદ RBI MPCની આ બેઠક હતી અને ફરી સામાન્ય માણસને આંચકો લાગ્યો હતો.
છ ગણો આટલો વધારો
આરબીઆઈ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે બુધવારે ત્રણ દિવસીય એસપીસી બેઠક (એમઓસી મીટ)માં લેવાયેલા નિર્ણયોની જાહેરાત કરી હતી. તમને જણાવી દઈએ કે નિષ્ણાતો પહેલાથી જ રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ્સ વધારવાની શક્યતા દર્શાવી રહ્યા હતા. નોંધપાત્ર રીતે, અગાઉ ડિસેમ્બર 2022 માં યોજાયેલી MPC બેઠકમાં, વ્યાજ દરો 5.90% થી વધારીને 6.25% કરવામાં આવ્યા હતા. RBIએ ગયા વર્ષથી રેપો રેટમાં છ વખત વધારો કર્યો છે, જેમાં કુલ 2.50%નો વધારો થયો છે.
6માંથી ચાર સભ્યોએ ટેકો આપ્યો હતો
RBI MPCની બેઠકમાં હાજર રહેલા છમાંથી 4 સભ્યોએ રેપો રેટમાં વધારાને સમર્થન આપ્યું હતું. બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયોની જાહેરાત કરવા ઉપરાંત રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે પણ મોંઘવારી અંગે પોતાનો અંદાજ વ્યક્ત કર્યો હતો. કેન્દ્રીય બેંક દ્વારા ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે જીડીપી વૃદ્ધિનો કુલ અંદાજ 6.8 ટકાથી વધારીને 7 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. તે જ સમયે, આગામી નાણાકીય વર્ષમાં જીડીપી (ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ) વૃદ્ધિ દર 6.4 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે. આરબીઆઈએ ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં છૂટક ફુગાવો 6.5 ટકા અને આગામી નાણાકીય વર્ષમાં 5.3 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે.
EMI પર રેપો રેટની આ અસર
RBI દ્વારા નિર્ધારિત રેપો રેટ બેંકોની લોન પર સીધી અસર કરે છે. જો તેના દરો વધશે તો હોમ લોન, ઓટો લોન, પર્સનલ લોન જેવી લગભગ તમામ પ્રકારની લોન મોંઘી થઈ જશે. વાસ્તવમાં, રેપો રેટ એ દર છે જેના પર આરબીઆઈ બેંકોને ધિરાણ આપે છે, જ્યારે રિવર્સ રેપો રેટ એ દર છે કે જેના પર આરબીઆઈ નાણાં રાખવા માટે બેંકોને વ્યાજ આપે છે. રેપો રેટમાં ઘટાડો થવાને કારણે લોનની EMI ઘટે છે, જ્યારે રેપો રેટમાં વધારો થવાથી તમામ પ્રકારની લોન મોંઘી થાય છે અને આ ક્રમમાં EMIમાં પણ વધારો થાય છે.
FPI પ્રવાહમાં સુધારાના સંકેતો
આરબીઆઈ ગવર્નરે વધુમાં જણાવ્યું કે ચાલુ ખાતાની ખાધની સ્થિતિમાં સુધારો થયો છે. બીજા અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં ચાલુ ખાતાની ખાધ ઓછી થવાની ધારણા છે. આ સિવાય જુલાઈ 2022થી FPI ફ્લોમાં સુધારાના સંકેતો મળ્યા છે. શક્તિકાંત દાસ કહે છે કે છેલ્લા લગભગ 3 વર્ષોમાં વિવિધ પડકારોને કારણે વિશ્વભરની કેન્દ્રીય બેંકો માટે નાણાકીય નીતિના સ્તરે પડકાર ઉભો થયો છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે નબળી વૈશ્વિક માંગ, વર્તમાન આર્થિક વાતાવરણ સ્થાનિક વૃદ્ધિને અસર કરી શકે છે.
RBIના નિર્ણયની શેરબજાર પર નહીં થાય કોઈ અસર
રિઝર્વ બેંકે રેપો રેટમાં વધારો કરીને જનતા પર મોંઘવારીનો બોજ વધાર્યો હતો, ત્યારે સેન્ટ્રલ બેંકની આ જાહેરાતની અસર શેરબજાર પર જોવા મળી નથી. સમાચાર લખાય છે ત્યાં સુધી, સવારે 10.43 વાગ્યે, BSE નો 30 શેરો ધરાવતો સેન્સેક્સ ઇન્ડેક્સ 0.51% અથવા 306.99 પોઈન્ટના વધારા સાથે 60,593.03 ના સ્તર પર ટ્રેડ કરી રહ્યો હતો. તે જ સમયે, NSE નો નિફ્ટી પણ 100 પોઈન્ટ અથવા 0.56 ટકાના વધારા સાથે 17,821.50 ના સ્તર પર ટ્રેડ કરી રહ્યો હતો.
