અદાણી હોય કે અંબાણી... દરેક ઉદ્યોગપતિ પર છે લાખો કરોડોનું દેવું, આંકડા સાંભળીને તમારી અક્કલ કામ નહીં કરે!

Adani Group Loan: દેવું થઈ જાય એટલે એની પીડા કેટલી મોટી હોય છે કે લોકોને ચિંતાને કારણે ઊંઘ નથી આવતી. ગૌતમ અદાણીએ તેણે તેના ડ્રીમ પ્રોજેક્ટ્સને રોકી દીધા છે. તે પછી પણ કોઈ ઉકેલ આવતો જણાતો નથી. ટાટા ગ્રૂપ, રિલાયન્સ, વેદાંત ગ્રૂપ, મહિન્દ્રા ગ્રૂપ, બજાજ જેવા ગ્રૂપ દેવાના બોજ હેઠળ દબાયેલા છે, પરંતુ તાજેતરમાં તેમાંથી બહાર નીકળવાનો કોઈ રસ્તો દેખાતો નથી. ચાલો વાત કરીએ દેશના મોટા બિઝનેસ ગ્રૂપ વિશે, જેમના પર ભારે દેવું છે…

મીઠું બનાવવાથી લઈને હવાઈ મુસાફરી સુધીનો કારોબાર ચલાવતું ટાટા ગ્રૂપ દેવાના બોજ હેઠળ ન હોય એવું વિચારવું અશક્ય છે. જો કે, જૂથે તેના દેવાને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ટાટા ગ્રુપ પર સપ્ટેમ્બર 2022 સુધીમાં રૂ. 2.8 લાખ કરોડનું દેવું હતું, જ્યારે માર્ચ 2020માં જૂથ રૂ. 3.62 લાખ કરોડના દેવામાં ડૂબી ગયું હતું. લગભગ અઢી વર્ષમાં ટાટા ગ્રુપે તેનું દેવું ઘટાડવા માટે સખત મહેનત કરી છે.

રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝનું દેવું ફરી વધ્યું

વર્ષ 2020માં રિલાયન્સે પોતાને દેવું મુક્ત જાહેર કર્યું હતું, પરંતુ દેશની સૌથી મોટી કંપની ચલાવતા મુકેશ અંબાણીએ પોતાનો બિઝનેસ ઘણો વિસ્તાર્યો છે. જેના કારણે દેવામાં પણ વધારો જોવા મળ્યો છે. સપ્ટેમ્બર 2022 સુધીમાં રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ પર રૂ. 3.16 લાખ કરોડનું દેવું છે. જેમાંથી એક વર્ષમાં 2.64 લાખ કરોડ રૂપિયાનું દેવું વધી ગયું છે. જોકે રિલાયન્સ પાસે પણ રૂ. 1.43 લાખ કરોડની રોકડ અનામત છે, પરંતુ કંપનીનું ચોખ્ખું દેવું માત્ર રૂ. 1.73 લાખ કરોડનું જ છે.

અદાણી ગ્રુપ પર 24.1 બિલિયન ડોલરનું દેવું છે

વર્ષ 2023 અદાણી ગ્રુપ અને ગૌતમ અદાણી માટે દુઃસ્વપ્ન સાબિત થઈ રહ્યું છે. હિંડનબર્ગ રિસર્ચ રિપોર્ટ બાદ અદાણી ગ્રૂપ યોગ્ય રીતે રિકવરી કરી શક્યું નથી. રોકાણકારોનો વિશ્વાસ ગુમાવી રહેલા અદાણી ગ્રૂપે તેના દેવા ઘટાડવાની યોજના બનાવી છે. જેથી કરીને દેશ-વિદેશના રોકાણકારોનો વિશ્વાસ જીતી શકાય. ડેટા અનુસાર, અદાણી ગ્રુપ પર 30 સપ્ટેમ્બર, 2022 સુધીમાં $24.1 બિલિયનનું દેવું હોવાનું કહેવાય છે, જો કે કેટલાક મીડિયા રિપોર્ટ્સ કહે છે કે હાલમાં તેમનું કુલ દેવું $40 બિલિયનથી વધુ છે.

વેદાંતા ગ્રૂપ પણ દેવાની જાળમાં ફસાયું

બીજી તરફ અનિલ અગ્રવાલનું વેદાંત ગ્રૂપ પણ દેવાની જાળમાં ફસાઈ ગયું હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. એવા અહેવાલો પણ છે કે અનિલ અગ્રવાલે દેવું ઘટાડવા માટે ઝિંક કંપનીના શેર વેચવાનું વિચાર્યું છે, પરંતુ સરકારે તેના પર રોક લગાવી દીધી છે. હાલમાં જ વેદાંતા ગ્રુપના ચીફ અનિલ અગ્રવાલે એક આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે હાલમાં તેનું દેવું 13 અબજ ડોલરથી ઓછું છે. તેને ચૂકવવામાં વધુ સમય લાગશે નહીં અને જૂથ ફરીથી દેવું મુક્ત બનશે.

આદિત્ય બિરલા ગ્રુપ માટે કોઈ દેવું ન હોય તે શક્ય નથી

વોડાફોન આઈડિયાના સહ-માલિક આદિત્ય બિરલા ગ્રૂપ પણ ખૂબ જ દેવામાં ડૂબી ગયું છે. ગ્રુપ પર કુલ 1.9 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનું દેવું છે. આ દેવામાં ટેલિકોમ કંપનીનો પણ મોટો હિસ્સો છે. દેશના સૌથી મોટા જૂથોમાંના એક આદિત્ય બિરલા ગ્રૂપ માટે ટેલિકોમ સેક્ટર એક નાકનું કારણ બની રહ્યું છે. આનાથી જૂથને ક્યારેય ફાયદો થયો નથી, બલ્કે તેને નુકસાન જ થયું છે.

મહિન્દ્રા ગ્રુપ પણ દેવાદાર છે

આનંદ મહિન્દ્રાના નેતૃત્વમાં મહિન્દ્રા ગ્રુપ આકાશને સ્પર્શ્યું. જો કે ગ્રુપ પર દેવું પણ ઓછું નથી. ગયા નાણાકીય વર્ષના ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળાના અંતે, જૂથ પર રૂ. 83,200 કરોડથી વધુનું દેવું હતું.