તમને યાદ હશે, આજથી લગભગ 5 વર્ષ પહેલા પનામા પેપર્સ લીકે સમગ્ર વિશ્વમાં તહેલકો મચાવી દીધી હતો અને વિશ્વની ઘણી પ્રખ્યાત હસ્તીઓના નામ પનામા પેપર્સ લીકમાં આવ્યા હતા. તે સમયે બહાર આવ્યું હતું કે કેવી રીતે મોટા ધનિક ઉદ્યોગપતિઓ, સેલિબ્રિટીઝ ટેક્સથી બચવા માટે વિવિધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરતા હતા, પરંતુ હવે ફરી એક વખત આ જ ખુલાસો સમગ્ર વિશ્વમાં થયો છે અને આ વખતે આ લીકનું નામ 'પૈન્ડોરા પેપર' લીક છે, જેણે ફરી એકવાર સમગ્ર વિશ્વમાં ગભરાટ સર્જ્યો છે. ક્રિકેટના ભગવાન કહેવાતા સચિન તેંડુલકરનું નામ પણ આ પેપર લીકમાં સામે આવ્યું છે.
પૈન્ડોરા પેપર લીક શું છે?
પૈન્ડોરા પેપર્સ લીક દુનિયારના લગભગ 12 મિલિયન (1.20 કરોડ) દસ્તાવેજો દિવસ -રાત ખોળ્યા પછી, તે વિશ્વભરમાં ચાલી રહેલા નાણાંના વ્યવહારો અને ગેરરીતિ વિશે મોટો ખુલાસો કરે છે. આ એક લીક છે જે છુપાયેલી સંપત્તિ, કરચોરીની પદ્ધતિઓ, વિશ્વના કેટલાક સમૃદ્ધ અને શક્તિશાળી લોકો દ્વારા મની લોન્ડરિંગને છતી કરે છે. 117 દેશોના 600 થી વધુ પત્રકારો અને 140 મીડિયા સંગઠનોએ કેટલાક મહિનાઓ સુધી સતત કામ કર્યું અને 14 જુદા જુદા સ્રોતોમાંથી દસ્તાવેજોની તપાસ કરતી વખતે તમામ ખુલાસા કર્યા. આ ખુલાસો ઈન્ટરનેશનલ કોન્સોર્ટિયમ ઓફ ઈન્વેસ્ટિગેટિવ જર્નાલિસ્ટ્સ દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે, જે વિશ્વનો સૌથી મોટો ખુલાસો માનવામાં આવે છે. પેન્ડોરા પેપર્સ લીકમાં ભારત અને પાકિસ્તાનના ઘણા નેતાઓ સહિત વિશ્વના ઘણા દેશોની મોટી હસ્તીઓના નામ પણ સામેલ છે. આ લીકમાં ભારતના સચિન અને પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાનનું પણ નામ આવ્યું છે.
શું સામે આવ્યું?
'પૈન્ડોરા પેપર લીક' તપાસનું કામ 'બીબીસી' અને 'ગાર્ડિયન' અખબારોએ કર્યું હતું. બીબીસીના અહેવાલ મુજબ, પૈન્ડોરા પેપર્સ લીકમાં 6.4 મિલિયન દસ્તાવેજો, લગભગ 3 મિલિયન ફોટા, 1 મિલિયનથી વધુ ઇમેઇલ્સ અને લગભગ 500,000 સ્પ્રેડશીટ્સ શામેલ છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે એક અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે ભારતના સૌથી ધનિક ઉદ્યોગપતિ અનિલ અંબાણી, જેમણે યુકેની કોર્ટમાં પોતાને નાદાર જાહેર કર્યા છે, તેમની વિદેશમાં 18 કંપનીઓ છે.
90 દેશોના 330 મોટા નેતાઓના નામ: 'પૈન્ડોરા પેપર લીક'ની ફાઇલો જણાવે છે કે કેવી રીતે વિશ્વના કેટલાક શક્તિશાળી લોકો તેમની સંપત્તિ છુપાવવા માટે ગુપ્ત કંપનીઓનો ઉપયોગ કરે છે. અમેરિકન થિંક-ટેન્ક ગ્લોબલ ફાઈનાન્સિયલ ઈન્ટીગ્રિટીના લક્ષ્મી કુમારે જણાવ્યું હતું કે, આ લોકો ઘણી વખત 'ફનલ અને સાઈફન અને પૈસા છુપાવવા' સક્ષમ હોય છે.
સચિન તેંડુલકરનું નામ પણ શામેલ: ભારતની ઘણી મોટી હસ્તીઓના નામ 'પૈન્ડોરા પેપર લીક'માં છે, જેમાં પંજાબ નેશનલ બેંકમાંથી હજારો કરોડનું કૌભાંડ કરીને વિદેશ ભાગી ગયેલા હીરાના વેપારી નીરવ મોદીનો પણ પર્દાફાશ થયો છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નીરવ મોદીની બહેને નાસી છૂટવાના લગભગ એક મહિના પહેલા ટ્રસ્ટ બનાવીને પૈસાની ગેરરીતિ કરી હતી. રિપોર્ટમાં ખુલાસો થયો છે કે પાંચ વર્ષ પહેલા પનામા પેપર્સ લીક થયા બાદ ભારતીય સેલિબ્રિટીઝે તેમની સંપત્તિનું સાવચેતીપૂર્વક 'પુનર્ગઠન' કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતના ક્રિકેટ લિજેન્ડ સચિન તેંડુલકરે પણ પનામા પેપર્સ લીક થયાના ત્રણ મહિના બાદ વર્જિન આઇલેન્ડમાં પોતાની મિલકત વેચવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.
લિસ્ટમાં 300 ભારતીયોના નામ: ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ, પૈન્ડોરા પેપર્સ લીકમાં ભારતની 300 થી વધુ મોટી હસ્તીઓના નામ છે, જેમાંથી માત્ર 60 સેલિબ્રિટી પુરાવાના બોક્સ સાથે મળી આવ્યા છે. 'પેન્ડોરા પેપર્સ' લીક કરનારી સંસ્થાનું કહેવું છે કે ધીમે ધીમે પુરાવા સાથે નામો જાહેર કરવામાં આવશે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે આ લોકોએ સમોઆ, બેલીઝ, કૂક ટાપુઓ, તેમજ બ્રિટીશ વર્જિન ટાપુઓ અને પનામામાં ટેક્સ હેવન બનાવવા સહિત ટેક્સથી બચવા માટે વિવિધ પ્રકારની ગેરકાયદેસર વસ્તુઓ કરી છે.
