DA અને HRA વધારવાની સાથે કેન્દ્ર સરકારે ગ્રેચ્યુટીના નિયમોમાં પણ મોટો ફેરફાર કર્યો છે. સરકારે કર્મચારીઓને મળતી ગ્રેચ્યુટીની મર્યાદા વધારી દીધી છે. કેન્દ્રીય કેબિનેટે ગ્રેચ્યુટીની કરમુક્ત મર્યાદા (ગ્રૅચ્યુઈટી કર મુક્તિ મર્યાદા) વધારી છે. પહેલા આ મર્યાદા 20 લાખ રૂપિયા હતી અને હવે તેને વધારીને 25 લાખ રૂપિયા કરી દેવામાં આવી છે.
સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા આ ફેરફારનો અર્થ એ છે કે હવેથી તમારે 25 લાખ રૂપિયા સુધીની ગ્રેચ્યુટી પર કોઈ ટેક્સ (ટેક્સ ફ્રી ગ્રેચ્યુઈટી) ચૂકવવો પડશે નહીં. તે જ સમયે, આ ફેરફાર પહેલા, ટેક્સ ફ્રી ગ્રેચ્યુટીની મર્યાદા 20 લાખ રૂપિયા હતી. વર્ષ 2019માં સરકારે ટેક્સ ફ્રી ગ્રેચ્યુટીની મર્યાદા 10 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 20 લાખ રૂપિયા કરી હતી.
જો તમે કોઈપણ કંપનીમાં 5 વર્ષ સુધી સતત કામ કરો છો, તો તમને તે કંપની તરફથી ગ્રેચ્યુઈટી મળે છે. નવા ફોર્મ્યુલા હેઠળ, જો તમે કોઈ કંપનીમાં 5 વર્ષની જગ્યાએ 1 વર્ષ રહો છો, તો તમે ત્યાં પણ ગ્રેચ્યુટીના હકદાર છો. અત્યારે આ નવા ફોર્મ્યુલા પર કામ થઈ શકે છે. સરકાર આ અંગે ટૂંક સમયમાં નિર્ણય લઈ શકે છે. જો આ નિર્ણય લેવામાં આવશે તો ખાનગી અને સરકારી બંને કર્મચારીઓને ઘણો ફાયદો થશે.
ગ્રેચ્યુઈટી શું છે?
કંપની તરફથી કર્મચારીને ગ્રેચ્યુઈટી મળે છે. ગ્રેચ્યુઇટીના નાણાં મેળવવા માટે, કર્મચારીએ ઓછામાં ઓછા 5 વર્ષ સુધી એક જ સંસ્થામાં કામ કરવું પડશે. સામાન્ય રીતે જ્યારે કર્મચારી નોકરી છોડી દે છે અથવા તે નિવૃત્ત થાય છે ત્યારે આ નાણાં પ્રાપ્ત થાય છે. જો કર્મચારી સાથે કોઈપણ પ્રકારની દુર્ઘટના થાય છે તો તે કિસ્સામાં નોમિનીને ગ્રેચ્યુઈટી મળે છે.
ગ્રેચ્યુટીની ગણતરી કેવી રીતે થાય છે?
કુલ ગ્રેચ્યુટી રકમ = (અંતિમ પગાર) x (15/26) x (કંપનીમાં કામ કરેલા વર્ષોની સંખ્યા).
ધારો કે એક કર્મચારીએ એક જ કંપનીમાં 20 વર્ષથી કામ કર્યું છે. તે કર્મચારીનો છેલ્લો પગાર 50000 રૂપિયા છે. અહીં મહિનામાં માત્ર 26 દિવસ જ ગણાય છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં 4 દિવસની રજાઓ હોય છે. ગ્રેચ્યુટીની ગણતરી વર્ષમાં 15 દિવસના આધારે કરવામાં આવે છે.
કુલ ગ્રેચ્યુટી રકમ = (50000) x (15/26) x (20) = રૂ. 576,923 ની ગ્રેચ્યુટી
