તાજેતરમાં જ સરકારે પ્રધાનમંત્રી કિસાન સંપદા યોજનાને લઈને મોટી જાહેરાત કરી છે. સરકારે આ યોજનાને 31 માર્ચ 2026 સુધી ચાલુ રાખવાની મંજૂરી આપી છે. ફૂડ પ્રોસેસિંગ મંત્રાલયે આ યોજના માટે 4,600 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ ફાળવ્યું છે. આ યોજનાથી દેશના કરોડો ખેડૂતોને ફાયદો થશે. જો તમારે પણ આ યોજનાનો લાભ લેવો હોય તો જાણી લો આ યોજનાની વિગતવાર માહિતી..
શું છે PM કિસાન સંપદા યોજના
પ્રધાનમંત્રી કિસાન સંપદા યોજના (PMKSY) ઓગસ્ટ 2017માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના સંપૂર્ણપણે કૃષિ કેન્દ્રિત યોજના છે. પ્રધાનમંત્રી કિસાન સંપદા યોજના એક વ્યાપક પેકેજ છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય કૃષિને આધુનિક બનાવવાનો તેમજ ફાર્મથી રિટેલ આઉટલેટ્સ (દુકાનો) સુધી કાર્યક્ષમ સપ્લાય ચેઈન મેનેજમેન્ટ સાથે આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવાનો છે. આ યોજના દ્વારા ખેડૂતોને તેમની ઉપજની સારી કિંમત મેળવી શકે છે જેથી તેઓને બમણી આવક પ્રાપ્ત થાય છે.
PM કિસાન સંપદા યોજનામાં સમાવિષ્ટ ઘટકો
પ્રધાનમંત્રી કિસાન સંપદા યોજનામાં વિવિધ ઘટકોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ રીતે આપણે કહી શકીએ કે પ્રધાનમંત્રી કિસાન સંપદા યોજના ખેતરથી પ્રોસેસિંગ સુધીના કાર્યોને જોડવાની યોજના છે. પીએમ કિસાન સંપદા યોજનામાં સમાવિષ્ટ ઘટકો નીચે મુજબ છે-
- મેગા ફૂડ પાર્ક
- કોલ્ડ ચેઇન
- ફૂડ પ્રોસેસિંગ અને જાળવણી ક્ષમતાઓનું નિર્માણ/વિસ્તરણ
- એગ્રો પ્રોસેસિંગ ક્લસ્ટર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર
- એગ્રો પ્રોસેસિંગ ક્લસ્ટર
- બેકવર્ડ અને ફોરવર્ડ લિન્કેજ બનાવવું
- ખાદ્ય સુરક્ષા અને ગુણવત્તા ખાતરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર
- માનવ સંસાધન અને સંસ્થાઓ
પીએમ કિસાન સંપદા યોજનાના લાભો
- પીએમ કિસાન સંપદા યોજના દ્વારા ખેડૂતોને તેમની ઉપજની સારી કિંમત મેળવવામાં મદદ કરવામાં આવશે અને ખેડૂતોની આવક બમણી કરવાની દિશામાં આ એક મોટું પગલું છે.
- આ યોજનાથી ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રોજગારીની વિશાળ તકો ઉપલબ્ધ થશે.
- પીએમ કિસાન સંપદા યોજના કૃષિ ઉત્પાદનોના બગાડને અટકાવીને, પ્રોસેસિંગ સ્તરમાં વધારો કરીને, ગ્રાહકોને વાજબી ભાવે સુરક્ષિત અને અનુકૂળ પ્રોસેસ્ડ અનાજની ઉપલબ્ધતા દ્વારા પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ગ્રેનની નિકાસ વધારવામાં મદદ કરશે.
- PMKSY આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને કાર્યક્ષમ પુરવઠા શૃંખલાના નિર્માણ તરફ દોરી જશે અને ફાર્મના ગેટથી છૂટક દુકાન સુધી અસરકારક સંચાલન કરશે. તેનાથી દેશમાં ફૂડ પ્રોસેસિંગને મોટો વેગ મળશે.
- સરકારે ફૂડ પ્રોસેસિંગ અને રિટેલ સેક્ટરમાં રોકાણને વેગ આપવા ભારતમાં ઉત્પાદિત અને/અથવા ઉત્પાદિત ખાદ્ય ઉત્પાદનોના સંદર્ભમાં ઈ-કોમર્સ દ્વારા વેપાર સહિત વેપારમાં 100% FDI ને મંજૂરી આપી છે. આનાથી ખેડૂતોને ઘણો ફાયદો થશે અને બેક-એન્ડ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ થશે અને નોંધપાત્ર રોજગારીની તકો ઊભી થશે.
- ભારત સરકારે તેમાં સ્થિત ફૂડ પાર્ક અને એગ્રો-પ્રોસેસિંગ એકમોને વ્યાજના રાહત દરે સસ્તું ધિરાણ આપવા માટે નાબાર્ડમાં રૂ. 2000 કરોડનું વિશેષ ભંડોળ પણ સ્થાપ્યું છે.
- આ યોજના હેઠળ, પાકની એક સંકલિત કોલ્ડ ચેઇન છે એટલે કે ફાર્મ ગેટથી સીધા છૂટક આઉટલેટ સુધી પાકનો સારો પુરવઠો. આ સાથે ફૂડ પ્રોસેસિંગ અને પ્રિઝર્વેશન ક્ષમતાઓ પણ નિર્માણ કરવાની છે.
- આ માટે કેન્દ્ર સરકારે 4,600 કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા છે. તેનાથી દેશના કરોડો ખેડૂતોને ફાયદો થશે.
પીએમ કિસાન સંપદા યોજનાની વિશેષતાઓ
- પીએમ કિસાન સંપદા યોજના હેઠળ કૃષિ આધારિત કાર્યોને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. આ સાથે આ યોજનાનો હેતુ ખેડૂતોને મોટા પાયે ફાયદો કરાવવાનો છે.
- સરકારે આ યોજના માટે 4,600 કરોડ રૂપિયાની રકમ ફાળવી છે.
- આ યોજનાની અવધિ 31 માર્ચ 2026 સુધી લંબાવવામાં આવી છે.
- પ્રધાનમંત્રી કિસાન સંપદા યોજના હેઠળ, સરકાર દુકાનોમાં કૃષિ અનાજની યોગ્ય ડિલિવરી માટે વ્યવસ્થાપન અને આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના નિર્માણમાં સહાય પૂરી પાડે છે.
- આ યોજના દ્વારા સરકાર ખેડૂતોને તેમની ઉપજને યોગ્ય રીતે વેચવા માટે વ્યવસ્થાપન આપે છે.
- આ યોજનાની મદદથી ભારતમાં ફૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્રના વિકાસને વેગ મળ્યો છે. આનાથી ખેડૂતોને તેમની ઉપજ વેચવાની યોગ્ય તક અને ભાવ મળશે. તેનાથી ખેડૂતો માટે રોજગારીની નવી તકો પણ ઉભી થશે.
