દેશના મોટાભાગના લોકો પાસે બેંક એકાઉન્ટ છે. લોકોની મોટાભાગની આર્થિક પ્રવૃતિઓ આ બેંક ખાતાઓ દ્વારા થાય છે. આમાંથી મોટાભાગના લોકો ખાતાના મિનિમમ બેલેન્સ વિશે જાણે છે. પરંતુ, આ સિવાય બેંક ખાતા સાથે જોડાયેલા કેટલાય નિયમો છે જેના વિશે તમારે જાણવું જોઈએ. ખાતામાં રોકડ જમા કરાવવાની મહત્તમ મર્યાદા, એટીએમ-ડેબિટ કાર્ડ માટેના શુલ્ક, ચેક માટેના શુલ્ક... વગેરે જેવી ઘણી બાબતો છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ આ તમામ બાબતો અંગે વિગતવાર માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે.
ખાતામાં રાખી શકાય તેવી મહત્તમ રકમ પર આવતા પહેલા અમે તમને જણાવવા માંગીએ છીએ કે દરેક કિસ્સામાં તમારે તમારા ખાતામાં ઓછામાં ઓછી રકમ રાખવી પડશે. ન્યૂનતમ રકમના અભાવને કારણે, બેંક પેનલ્ટી ચાર્જ કાપી લે છે. વિવિધ બેંકોએ પોતપોતાની લઘુત્તમ બેલેન્સ મર્યાદા નક્કી કરી છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં લઘુત્તમ બેલેન્સ મર્યાદા 1,000 રૂપિયા છે અને અન્યમાં તે 10,000 રૂપિયા છે.
રોકડ જમા મર્યાદા
આ બચત ખાતાઓમાં રોકડમાં પૈસા જમા કરાવવાની પણ મર્યાદા છે. આવકવેરાના નિયમો અનુસાર વ્યક્તિ નાણાકીય વર્ષમાં તેના બચત ખાતામાં મહત્તમ 10 લાખ રૂપિયા રોકડમાં જમા કરાવી શકે છે. જો આનાથી વધુ રોકડ જમા થાય છે, તો બેંકોએ તે વ્યવહાર વિશે આવકવેરા વિભાગને જાણ કરવી પડશે. આ સાથે જ્યારે તમે તમારા ખાતામાં 50 હજાર રૂપિયા અથવા તેનાથી વધુ રોકડ જમા કરો છો, તો તમારે તેની સાથે પાન નંબર આપવો પડશે. તમે એક દિવસમાં 1 લાખ રૂપિયા સુધીની રોકડ જમા કરાવી શકો છો. સાથે જ, જો તમે તમારા ખાતામાં નિયમિત રીતે રોકડ જમા નથી કરતા તો આ મર્યાદા 2.50 લાખ રૂપિયા સુધી જઈ શકે છે.
10 લાખની મર્યાદા!
જો તમે તમારા ખાતામાં રૂ. 10 લાખની મર્યાદા કરતાં વધુ રોકડ જમા કરાવો છો અને આવકવેરા રિટર્નમાં તેના સ્ત્રોત વિશે સંતોષકારક માહિતી આપતા નથી, તો ચકાસણી શક્ય છે. જો તમે આ તપાસમાં પકડાઈ જશો તો તમને ભારે દંડ ફટકારવામાં આવશે. જો તમે આવકનો સ્ત્રોત જાહેર ન કરો તો જમા રકમ પર 60 ટકા ટેક્સ, 25 ટકા સરચાર્જ અને 4 ટકા સેસ લગાવી શકાય છે.
હવે મુદ્દા પર આવીએ છીએ. વાસ્તવમાં આપણે બધા આપણી કમાણી સુરક્ષિત રાખવા માટે બચત ખાતામાં પૈસા જમા કરીએ છીએ. આવી સ્થિતિમાં તેની મહત્તમ મર્યાદા નક્કી નથી. પરંતુ, એ વાત ચોક્કસ છે કે જો તમે ખાતામાં વધુ પૈસા રાખો છો અને તેના પ્રવાહના સ્ત્રોતનો ખુલાસો નહીં કરો છો, તો સંભવ છે કે તે આવકવેરા વિભાગની તપાસ હેઠળ આવી શકે છે. જો પ્રવાહનો સ્ત્રોત સ્પષ્ટ છે તો તમારે ડરવાની જરૂર નથી.
બીજું, જો તમે તમારા બચત ખાતામાં ઘણા પૈસા રાખ્યા છે, તો તમારે તેને ફિક્સ ડિપોઝિટમાં રૂપાંતરિત કરવું જોઈએ. આ તમને તમારા પૈસા પર યોગ્ય વળતર આપશે. બચત ખાતામાં જમા કરાયેલા નાણાં પર ખૂબ જ નજીવા વળતર મળે છે. બેંકોમાં ટૂંકા ગાળાથી લઈને લાંબા ગાળાની એટલે કે ઓછામાં ઓછા સાત દિવસથી લઈને દસ વર્ષ સુધીની થાપણ યોજનાઓ છે. આ તમને તમારા પૈસા પર સારું વળતર આપશે.
