હવે તમને કોઈ કહે કે ચોથું ધોરણ પાસ અને ક્યારેક કોઈ હોટેલમાં વાસણ સાફ કરતો વ્યક્તિ આજે કરોડપતિ છે અને બંગલામાં રહે છે તો તમને થોડી નવાઈ લાગશે. કારણ કે આપણને વિશ્વાસ ન આવે કે કોઈ વ્યક્તિએ આટલી પ્રગતિ કેવી રીતે કરી હશે. તમે કહેશો કે આવું કોઈ લોટરી લાગે તો જ શક્ય બને, પરંતુ એક વ્યક્તિ છે તેમણે પોતાની જાત મહેનતથી આજે આ સફળતા પ્રાપ્ત કરી છે.
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ છત્તીસગઢના સુખરામ વર્માની. જેમણે માત્ર 4 ચોપડી સુધીનો અભ્યાસ કર્યો છે. તેઓની ઘરની આર્થિક સ્થિતિ સારી ન હોવાથી 14-15 વર્ષની ઉંમરે તેઓ તેમના ગામ બેમેતરાથી રાયપુર રહેવા ચાલ્યા ગયા. ત્યાં તેણે એક હોટલમાં વાસણ ધોવાનું શરૂ કર્યું. ઘણા મહિનાઓ સુધી કામ કર્યું, પરંતુ હોટેલવાળાએ દગો કર્યો અને પૈસા ન આપ્યા. ત્યારબાદ તેમના પિતા તેને કોહડિયા ગામ પરત લઈ આવ્યા. થોડો સમય વીજળી વિભાગમાં પણ કામ કર્યું, પરંતુ તેમનું મન ન લાગ્યું. તે પછી તેઓ ખેતી તરફ વળ્યા. તમને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે, આજે સુખરામ પાસે 80 એકર જમીન છે. તે બંગલામાં રહે છે અને કરોડપતિ છે. એકલા કૃષિમાંથી તેમનું ટર્નઓવર વાર્ષિક એક કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે.
આ સફર અંગે સુખરામે કહ્યું કે,, જો ખેતી મહેનત અને આધુનિકતા સાથે કરવામાં આવે તો તે કોઈ ઉદ્યોગથી કમ નથી. માણસ કરોડપતિ બની શકે છે. તેમણે 6 એકર પૈતૃક જમીન પર ખેતી શરૂ કરી હતી અને આજે અહીં સુધી પહોંચી ગયા છે. કૃષિ ક્ષેત્રમાં તેમના યોગદાનને ધ્યાનમાં રાખીને, છત્તીસગઢ સરકારે વર્ષ 2012માં તેમને ડૉ. ખૂબચંદ બઘેલ કૃષક રત્ન પુરસ્કાર (છત્તીસગઢ રાજ્ય શણગાર)થી પણ સન્માનિત કર્યા હતા.
ઘરમાં ખાવાના પણ હતા ફાંફા
સુખરામ કહ્યું કે, મને ખેતીનો કોઈ અનુભવ નહોતો. વડીલોની જમીન હતી તો ખેતી શરૂ કરી. પ્રયત્ન કર્યો, તે પણ રંગ લાવી, પરંતુ પ્રથમ વર્ષમાં ઉપજ એટલી ઓછી હતી કે આખું વર્ષ ઘર માટે ચાલે તેટલુ પણ અનાજ ન પાક્યું. પહેલા તો મને સમજ ન પડી કે આટલી મહેનત પછી પણ આવું કેમ થયું. ત્યારબાદ કૃષિ અધિકારીઓને મળ્યા. તેમણે સુધારેલ બી અને ખાતરનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપી. તેમના કહેવા મુજબ ખેતીમાં એટલું ઉત્પાદન થયું કે આવક વધવા લાગી.
ફળો સાથે શાકભાજીની પણ ખેતી કરે છે
સુખરામ કહે છે કે એકવાર આવક શરૂ થઈ જાય પછી જોશ વધે છે. એ પછી ક્યારેય પાછું વળીને જોયું નથી. તેઓ અહીં કેળા, પપૈયા, શાકભાજી અને ડાંગર ઉગાડે છે. અદ્યતન ખેતી કરીને આટલી કમાણી કરી, આસપાસની જમીન પણ ખરીદવા લાગ્યા. હવે તે અન્ય ખેડૂતોને જાતે ખેતી કરવાની સલાહ આપે છે.
શાકભાજી અને ફળોમાં સૌથી વધુ પૈસા
તેમણે કહ્યું કે, ડાંગરમાં ખેડૂતને એકર દીઠ ઓછામાં ઓછી 25,000 રૂપિયા સુધીની રકમ મળે છે, જ્યારે શાકભાજી અને ફળોમાં આ રકમ અનેક ગણી થઈ જાય છે. પછી શાકભાજીની ખેતીનો ફાયદો એ પણ છે કે જો બજારમાં બહારથી તે શાકભાજીનું આગમન ઓછું હોય તો તેનો ભાવ રાતોરાત બમણો અને ત્રણ ગણો વધી જાય છે. તેઓ કહે છે કે ગયા વર્ષની જેમ ટામેટાંના ભાવ 60-70 રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયા છે. તેનાથી ઘણો ફાયદો થયો. એ જ રીતે કોબીજના પણ અત્યારે સારા ભાવ મળી રહ્યા છે. તે ખેડૂતોને ફળો અને શાકભાજીની ખેતી કરવાની સલાહ આપે છે.
પુત્રવધૂ અને પૌત્રોને નોકરી ન કરવા દીધી
સુખરામ કહે છે કે તેને બે પુત્રો છે. તે શિક્ષિત છે. તેમની પુત્રવધૂઓ પણ ભણેલી છે. પૌત્રે એમએસસી હોર્ટિકલ્ચર કર્યું છે. પુત્ર અને પૌત્રને પણ નોકરીની ઓફર આવી, પરંતુ તેઓએ તેમને જવા દીધા નહીં. તેમના પુત્ર પુત્રવધૂ અને પૌત્રો બધાએ ખેતીનો આગ્રહ રાખ્યો. તેણે માત્ર પોતાની જ નહીં પરંતુ અન્યની જમીન પણ કોન્ટ્રાક્ટ પર લઈને ખેતી શરૂ કરી. આજે તેમનો આખો પરિવાર દરેક સુખ-સુવિધાઓથી સંપન્ન છે. એટલું જ નહીં અહીં 30-40 લોકોને રોજગાર પણ મળી રહ્યો છે.
