નોમિની બેંકમાં બચત ખાતું ખોલાવતી વખતે, વીમા પોલિસી લેતી વખતે અથવા રોકાણ સમયે જરૂરી છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, નોમિનીનો ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી બનાવવામાં આવ્યો છે. જો તમે શેરબજારમાં વેપાર કરો છો, તો તમારા ડીમેટ ખાતામાં નોમિનીનું નામ સામેલ કરવું જરૂરી છે. જો તમે નોમિની બનાવ્યું નથી, તો 31 માર્ચ પહેલા નોમિની બનાવો. કારણ કે 31 માર્ચ પછી ડીમેટ ટ્રેડિંગ એકાઉન્ટ નિષ્ક્રિય થઈ જશે. એ જ રીતે, પીએફ ખાતામાં નોમિનીનું નામ જણાવવું જરૂરી છે.
મોટાભાગના લોકો બેંક ખાતા અથવા રોકાણમાં નોમિનીના મહત્વ વિશે જાણતા નથી. રોકાણકાર અથવા ખાતાધારકના મૃત્યુ પછી તેના પરિવારના સભ્યોને પૈસા ઉપાડવામાં ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં, એવું પણ જોવા મળ્યું છે કે નોમિનીની ગેરહાજરીમાં, રોકાણકારના તમામ નાણાં સંસ્થાના ખાતામાં જાય છે.
ઘણીવાર એવું જોવામાં આવ્યું છે કે નોમિની વિશે ખોટી માહિતીના કારણે ઘણા લોકો નોમિનીનો ઉલ્લેખ કરતા શરમાતા હોય છે. ઘણા લોકો એવું વિચારે છે કે નોમિનીનું નામ નોંધાતાની સાથે જ તે તેની મિલકત કે બચતનો હકદાર બની જશે. જોકે, એવું નથી. વાસ્તવમાં, નોમિની માત્ર પૈસા અથવા મિલકતની સંભાળ રાખનાર છે, હકદાર નથી. રોકાણકારના મૃત્યુ પછી, નોમિનીએ રોકાણકારના કાયદેસરના વારસદારોને નાણાં અથવા મિલકત સોંપવાની જરૂર છે. જો કે, નોમિની અને કાનૂની વારસદાર સમાન હોઈ શકે છે.
તમામ પ્રકારના બચત ખાતાઓ અને રોકાણો માટે નોમિનેશન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે જેથી ખાતાધારકના મૃત્યુ પછી તેના ખાતામાં રહેલી સંપૂર્ણ રકમ તેના નોમિનીને આપી શકાય. રોકાણકારો તેમના નોમિનીને તેમના જીવનસાથી, તેમના બાળકો, માતા-પિતા, પરિવારના કોઈપણ અન્ય સભ્ય અથવા તેમના કોઈપણ મિત્રોને બનાવી શકે છે.
નોમિનીની ક્યાં જરૂર છે?
નોમિનીની જરૂર ઘણી જગ્યાએ છે જેમ કે- જીવન વીમા પોલિસી લેતી વખતે, બેંક ખાતું ખોલતી વખતે અથવા રોકાણ કરતી વખતે. જીવન વીમા પૉલિસીમાં તમારી પાસે એક કરતાં વધુ નોમિની હોઈ શકે છે. જો માતા-પિતા, પત્ની અથવા બાળકની વીમા પોલિસીમાં તેમના અનુગામી તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવે તો તે વધુ સારું રહેશે. બેંક ખાતું ખોલાવતી વખતે તમે કોઈ સંબંધી અથવા મિત્રને નોમિનેટ પણ કરી શકો છો. રોકાણ કરતી વખતે માત્ર એક જ વ્યક્તિને નોમિની બનાવી શકાય છે.
ઈ-નોમિનેશન
એમ્પ્લોઈઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ (EPF) માં નોમિનેશન ફરજિયાત છે. અહીં તમે ઈ-નોમિનેશન ફાઈલ કરી શકો છો. ઈ-નોમિનેશન માટે, એકાઉન્ટ હોલ્ડર માત્ર તેના પરિવારના સભ્યોને નોમિનેટ કરી શકે છે. ઈ-નોમિનેશન માટે તમારે તમારો આધાર નંબર, સરનામું, જન્મ તારીખ, મોબાઈલ નંબર, બેંક એકાઉન્ટ અને નોમિનીનો સ્કેન કરેલ ફોટોગ્રાફ પોર્ટલ પર અપલોડ કરવાનો હોય છે.
