જો તમે પણ કોઈપણ બેંકમાં લોકર સુવિધાનો ઉપયોગ કરો છો, તો તમારા માટે આ 5 બાબતો જાણવી ખૂબ જ જરૂરી છે. બેંક લોકર સાથે જોડાયેલા ઘણા નિયમો બદલાયા છે.
હકીકતમાં, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ બેંકોમાં લોકર રાખવા સંબંધિત નિયમોમાં ઘણા ફેરફાર કર્યા છે. આ કારણે બેંકો લોકોને નવા કરારો કરવા માટે કહી રહી છે. જો કે તેની છેલ્લી તારીખ 30 જૂન નથી (જેમ કે એસબીઆઈના સંદેશમાં લખ્યું છે), પરંતુ તમારી પાસે આ માટે ઘણો સમય છે.
બેંક લોકર માટે 5 બાબતો ધ્યાનમાં રાખો
જો તમે બેંક લોકર રાખો છો, તો તમારે RBIના આ નવા નિયમો જાણવા જ જોઈએ.
(૧) સૌ પ્રથમ, આરબીઆઈએ અગાઉ બેંક લોકર્સ માટે નવા કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવાની છેલ્લી તારીખ 1 જાન્યુઆરી, 2023 નક્કી કરી હતી. હવે તે વધારીને 31 ડિસેમ્બર 2023 કરવામાં આવી છે. આ પ્રક્રિયા તબક્કાવાર પૂર્ણ કરવાની રહેશે.
૨) આરબીઆઈએ 30 જૂન સુધીમાં બેંક લોકર્સના 50 ટકા નવા કરારો, 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં 75 ટકા અને 31 ડિસેમ્બર, 2023 સુધીમાં 100 ટકા નવા કરારો મેળવવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.
૩) આ નિયમો નવા બેંક લોકર ગ્રાહકો માટે 1 જાન્યુઆરી, 2022 થી અમલમાં આવ્યા છે. જ્યારે નવા કરારો પર હસ્તાક્ષર કરવાની છેલ્લી તારીખ માત્ર બેંકોના જૂના ગ્રાહકો માટે લંબાવીને 31 ડિસેમ્બર 2023 કરવામાં આવી છે.
૪) બેંકો સાથે લોકર રાખવાના નવા કરાર પર હવે સ્ટેમ્પ પેપર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે. જૂના ગ્રાહકોએ તેની કિંમત સહન કરવાની જરૂર નથી, બલ્કે બેંકો તેને મફતમાં ઉપલબ્ધ કરાવશે.
૫) આરબીઆઈએ નવા કરારને લઈને ઘણા ફેરફારો કર્યા છે. તે લોકર રાખનારા ગ્રાહકોના હિતોનું રક્ષણ કરે છે.
બેંક લોકર સંબંધિત નિયમોમાં આ ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ફેબ્રુઆરી 2021ના આદેશ બાદ કેન્દ્રીય બેંકે લોકર સંબંધિત નિયમોમાં ઘણા ફેરફાર કર્યા છે.
બેંક લોકરના નવા નિયમો અનુસાર, બેંક અને ગ્રાહકોએ નવા કરારમાં સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કરવો પડશે કે ત્યાં કયા પ્રકારનો સામાન રાખી શકાય છે અને કયા પ્રકારનો નહીં.
જો કે, આરબીઆઈના નિયમો કહે છે કે હવે ગ્રાહકો લોકરમાં ફક્ત ઘરેણાં, જરૂરી દસ્તાવેજો અને કાયદાકીય રીતે માન્ય સામાન જ રાખી શકશે.
બેંક લોકર ગ્રાહકોને તેમના અંગત ઉપયોગ માટે જ ઉપલબ્ધ રહેશે. આ નોન-ટ્રાન્સફરેબલ હશે. એટલે કે પરિવારના સભ્યોને એકબીજાના લોકર સુધી પહોંચવાની સુવિધા નહીં મળે.
શસ્ત્રો, રોકડ અથવા વિદેશી ચલણ, દવાઓ અથવા દવાઓ, પ્રતિબંધિત અથવા કોઈપણ જીવલેણ ઝેરી સામાન બેંક લોકરમાં રાખી શકાશે નહીં.
નવા નિયમો બેંકને ઘણી જવાબદારીઓમાંથી મુક્ત કરશે. જો બેંક લોકરનો પાસવર્ડ કે ચાવી ખોવાઈ જાય અથવા તેનો દુરુપયોગ થાય તો બેંક જવાબદાર રહેશે નહીં.
જો કે ગ્રાહકના સામાનની સુરક્ષાની જવાબદારી બેંકની રહેશે. જો બેંક આમ કરવામાં અસમર્થ હોય, તો તેને સંબંધિત નિયમો અનુસાર વળતર ચૂકવવું પડશે, જે સમયાંતરે બદલાતા રહે છે.
