પેટ્રોલ અને ડીઝલ ભરતી વખતે, તમે લોકોને 100 રૂપિયાને બદલે 110 રૂપિયા કે 120 રૂપિયામાં તેલ ભરતા જોયા હશે. જ્યારે તેમની પસંદગી ૫૦૦ રૂપિયાને બદલે ૪૯૫ રૂપિયામાં પેટ્રોલ ભરવાની છે. આ પાછળનું કારણ શું છે? શું આ કોઈ યુક્તિ છે કે ગ્રાહકની ચાલાકી, ચાલો જાણીએ.
જ્યારે કેટલાક લોકોએ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ Quora પર આ વિશે પૂછ્યું, ત્યારે રેલ્વેના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ઇજનેર અનિમેષ કુમાર સિંહાએ તેનો જવાબ આપ્યો.
આ સત્ય જાણીને, ફક્ત તમારી મૂંઝવણ દૂર થશે જ નહીં, પરંતુ તેલ ભરતી વખતે આપણે કઈ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ તે પણ જાણી શકીશું, જેથી આપણે મૂર્ખ ન બનીએ.
હકીકતમાં, પેટ્રોલ પંપ પર મોટી માત્રામાં વેચાતા પેટ્રોલના જથ્થા માટે કોડ સેટ કરવામાં આવે છે. આ ગોળાકાર આંકડામાં છે, જેમ કે ૧૦૦, ૨૦૦, ૫૦૦ અને ૧૦૦૦. તેમાં પ્રવેશ માટે એક-બટન સિસ્ટમ છે,
જેને પેટ્રોલ પંપના કર્મચારીઓ દબાવીને કામ કરે છે, જેનાથી તેમના પ્રયત્નો બચે છે અને કામ ઝડપથી પૂર્ણ થાય છે. જોકે, ગ્રાહક જોઈ શકે છે કે નંબરોમાં કંઈક સેટિંગ છે, જેના કારણે ઓછું તેલ આપવામાં આવી રહ્યું છે.
આવી સ્થિતિમાં, લોકોમાં એવી માન્યતા વિકસાવી છે કે જો આ સંખ્યાઓથી અલગ પૈસાથી તેલ ખરીદવામાં આવે, તો કદાચ સાચું તેલ મળી શકશે. જોકે સત્ય આનાથી બિલકુલ અલગ છે.
પેટ્રોલ પંપ મશીન લિટરમાં તેલ આપવા માટે રચાયેલ છે, એટલે કે, તેની બધી ગણતરીઓ લિટરના સંદર્ભમાં કરવામાં આવે છે, આને ફ્લો મીટર કહેવામાં આવે છે.
લિટરથી રૂપિયામાં રૂપાંતર એક સોફ્ટવેર દ્વારા થાય છે. આમાં, પેટ્રોલ કે ડીઝલનો દર દાખલ કરવામાં આવે છે અને તેમાંથી ગણતરી કરીને તેલ નક્કી કરવામાં આવે છે.
આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે તમે ૧૦૦, ૧૧૦ કે ૧૨૦ રૂપિયાનું તેલ ખરીદો છો, ત્યારે આ ગણતરીમાં થોડો રાઉન્ડિંગ ઓફ થઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે કરેલી ચુકવણીમાં તમને 10.24 લિટર મળવાનું હતું, તો તે 10.2 લિટર થવું જોઈએ.
૧૧૦ કે ૧૨૦ ગ્રેડનું તેલ ખરીદવાથી તમને વધુ અથવા યોગ્ય માત્રામાં તેલ મળશે તેનો કોઈ પુરાવો નથી. આવી સ્થિતિમાં, તમારે પેટ્રોલ પંપ પર વિશ્વાસ કરવો પડશે.
જો તમને તેલનો યોગ્ય જથ્થો જોઈતો હોય તો શ્રેષ્ઠ રસ્તો એ છે કે તેને લિટરમાં ભરો અને તમે ખરીદેલા તેલની રકમ માટે UPI દ્વારા ચૂકવણી કરો. વજન અને માપ વિભાગ પેટ્રોલ પંપના ફ્લો મીટરને લિટરમાં માપાંકિત કરે છે અને તપાસે છે અને તેલ કંપનીઓ પણ તે જ તપાસ કરે છે. પેટ્રોલની ઘનતા સ્થિર હોવાથી, તે બદલાઈ શકતી નથી.
આ પછી પણ, જો તમને કોઈ શંકા હોય, તો તમે વજન અને માપ વિભાગને ફરિયાદ કરી શકો છો અથવા તમે https://pgportal.gov.in/ પોર્ટલ પર જઈને ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો.
જો તમારી શંકા સાચી હોય અને ઓછું પેટ્રોલ આપવામાં આવ્યું હોય, તો પંપ પર ભારે દંડ ફટકારવાની જોગવાઈ છે. દરેક પેટ્રોલ પંપ ખાનગી કંપનીનો હોય છે, તેથી ત્યાં ફરિયાદ કરી શકાય છે, જેનો ટોલ ફ્રી નંબર પેટ્રોલ પંપ પર જ લખાયેલો હોય છે.