બેંક લોકરમાં રાખેલ સામાન પર ઊધી ચડી જાય તો કેટલી સહાય મળશે? જાણો RBI ના નિયમો
શું તમે પણ તમારા કિંમતી ઘરેણાં, દસ્તાવેજો અથવા રોકડ બેંક લોકરમાં રાખ્યા છે અને વિચાર્યું છે કે તે ત્યાં સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે? જો હા, તો આ સમાચાર એકવાર ચોક્કસ વાંચો. કારણ કે જો તમારા બેંક લોકરમાં આગ લાગે, ચોરી થઈ જાય, અથવા દસ્તાવેજો ઉધઈ ખાઈ જાય, તો બેંક તમને વળતર આપશે કે નહીં, તે સંપૂર્ણપણે RBIના નિયમો પર આધાર રાખે છે. ઘણી વખત લોકો ફરિયાદ કરે છે કે બેંક લોકરમાં રાખેલી વસ્તુઓને નુકસાન થયું કે ચોરાઈ ગઈ, પરંતુ બેંકે કોઈ જવાબદારી લીધી નહીં. હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું બેંક ખરેખર જવાબદાર છે? અને જો હા, તો તે કેટલું વળતર ચૂકવશે?
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ બેંક લોકર અંગે એક વિગતવાર માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો બેંકની બેદરકારીને કારણે ગ્રાહકના લોકરમાં રાખેલી વસ્તુઓને નુકસાન થાય છે, તો બેંકે તેના માટે વળતર ચૂકવવું પડશે.
RBI ના મતે, જો બેંકની બેદરકારીને કારણે લોકરમાં આગ, ચોરી અથવા અન્ય કોઈ અકસ્માત થાય છે, તો બેંક ગ્રાહકને વાર્ષિક લોકર ભાડાના મહત્તમ 100 ગણા સુધી વળતર આપશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારા લોકરને નુકસાન થયું હોય, તો બેંક ગ્રાહકને વાર્ષિક લોકર ભાડાના 100 ગણા સુધી વળતર ચૂકવશે.
હવે વાત આવી છે એવા કિસ્સાઓની જ્યાં લોકરમાં રાખેલા દસ્તાવેજો કે કાગળો ઉધઈથી નુકસાન પામે છે અથવા ભેજને કારણે સડી જાય છે. આવા કિસ્સાઓમાં, RBI ના નિયમો થોડા જટિલ બની જાય છે. જો આ નુકસાન કુદરતી કારણોસર થયું હોય (જેમ કે ઉધઈ, ભેજ, સમય જતાં કાગળોનું બગાડ) અને બેંકે લોકરની પૂરતી કાળજી લીધી હોય, તો બેંક વળતર ચૂકવવા માટે બંધાયેલી નથી. પરંતુ જો એવું સાબિત થાય કે બેંક નિયમિતપણે લોકરની તપાસ અથવા જાળવણી કરતી ન હતી, તો ગ્રાહક દાવો કરી શકે છે.
જો લોકરમાં આગ લાગે, પાણી ભરાઈ જાય, અથવા બેંકમાં ચોરી થાય, તો પણ બેંક ફક્ત ત્યારે જ જવાબદાર રહેશે જો એ સાબિત થાય કે બેંકે સુરક્ષા ધોરણોનું પાલન કર્યું નથી અથવા સીસીટીવી કે એલાર્મ સિસ્ટમ કામ કરી રહી ન હતી અથવા લોકર રૂમની દેખરેખમાં બેદરકારી દાખવવામાં આવી હતી.
જો નુકસાન ગ્રાહકની ભૂલને કારણે થયું હોય (જેમ કે લોકરને યોગ્ય રીતે લોક ન કરવું). જો ગ્રાહકે લોકરમાં રાખેલી વસ્તુઓની કિંમત બેંકને જાહેર ન કરી હોય. જો કોઈ કુદરતી આફત આવી હોય જેમાં બેંક બેદરકાર ન હોય.
