માર્કેટમાં જેની છે ખૂબ માંગ, એવા હની પ્લાન્ટની ખેતી તમને બનાવી દેશે માલામાલ

આજે, ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં, ખેડૂતોએ પરંપરાગત ખેતીને બદલે મધના છોડની ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું છે. તેનાથી ખેડૂતોને સારો નફો મળી રહ્યો છે. હનીપ્લાન્ટને સ્ટીવિયા કહેવામાં આવે છે. તે ખાંડ કરતાં અનેક ગણી મીઠી હોય છે. તેમાં કેલરીની માત્રા નહિવત હોય છે, તેથી તે શરીરમાં શુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.

આ પણ વાંચો: મગફળી પકવતા ખેડૂતોમાં હરખની હેલી, ભાવ પહોંચ્યા 1950 આજુબાજુ, જાણો આજનાં બજાર ભાવ

ડાયાબિટીસના દર્દીઓ તેનો ઉપયોગ કરે છે. તેથી, બજારમાં તેની ખૂબ માંગ છે. સ્ટીવિયા ઉગાડવામાં પણ સરળ છે અને આ પાક ઓછા ખર્ચમાં વધુ નફો આપે છે. આજના લેખમાં અમે તમારા મધના છોડ એટલે કે સ્ટીવિયાની ખેતી વિશે માહિતી આપી રહ્યા છીએ.

ભારતમાં સ્ટીવિયાની ખેતી મુખ્યત્વે કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્રમાં થાય છે, પરંતુ હવે મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ અને અન્ય રાજ્યોના ખેડૂતો પણ તેની ખેતી કરી રહ્યા છે.

સ્ટીવિયા માટે યોગ્ય આબોહવા:
મધના છોડની ખેતી માટે સમશીતોષ્ણ આબોહવા વધુ સારી છે. 10 થી 41 ડિગ્રી વચ્ચેનું તાપમાન તેની ખેતી માટે યોગ્ય છે. જો તાપમાન આનાથી ઓછું અથવા વધુ હોય, તો છોડ સારી રીતે વધતા નથી. આ માટે સરેરાશ 140 સેમી સુધીનો વરસાદ પૂરતો છે.

યોગ્ય માટી:
સ્ટીવિયાની ખેતી માટે 6-8 ની વચ્ચેની pH સાથે સારી રીતે નિકાલવાળી, સપાટ, રેતાળ લોમ, હળવા કપાસની, લાલ માટી યોગ્ય છે.

પ્રત્યારોપણ માટે શ્રેષ્ઠ સમય:
તેના છોડનું વાવેતર ન તો આત્યંતિક શિયાળામાં કરી શકાય છે અને ન તો ભારે ઉનાળામાં. ફેરરોપણી માટે ફેબ્રુઆરી-માર્ચ, ઓક્ટોબર-નવેમ્બર શ્રેષ્ઠ સમય છે.

આ પણ વાંચો: કપાસનાં ભાવથી જગતનો તાત ખુશખુશાલ: 1950 રૂપિયા ઊંચો ભાવ, જાણો આજનાં કપાસના ભાવ

સ્ટીવિયાની અદ્યતન જાતો
SRB-123 - તે દક્ષિણ ઉચ્ચપ્રદેશના પ્રદેશો માટે યોગ્ય છે.
SRB-512 - આ ઉત્તર ભારત માટે વધુ યોગ્ય છે.
SRB-128 – આ જાત સમગ્ર ભારતમાં ઉગાડી શકાય છે અને સારું ઉત્પાદન આપે છે.

વાવેતર પદ્ધતિ
સ્ટીવિયા ઉગાડવા માટે વધારે જગ્યાની જરૂર નથી. જો ખેડૂત ઈચ્છે તો તેને ખેતરમાં ઉગાડી શકે છે, ઘરના બગીચામાં પણ ઉગાડી શકે છે. તેનું વાવેતર કટિંગ પદ્ધતિથી કરવામાં આવે છે.

સ્ટીવિયા છોડ 30-30 સે.મી.ના અંતરે વાવવામાં આવે છે. આ રીતે એક એકરમાં લગભગ 40 હજાર છોડની જરૂર પડે છે. સારું ઉત્પાદન મેળવવા માટે કટિંગ પદ્ધતિ અથવા ટીશ્યુ કલ્ચર દ્વારા તૈયાર કરેલા છોડને વાવો.

છોડ ક્યાંથી મેળવવો
તમે સ્ટીવિયાના છોડ ઓનલાઈન ઓર્ડર કરી શકો છો અથવા તમે સરકારી બાગાયત વિભાગ, કૃષિ વિભાગ, સરકારી નર્સરી, કૃષિ કોલેજનો પણ સંપર્ક કરી શકો છો.

સિંચાઈ
સ્ટીવિયાના છોડને રોપ્યા પછી તરત જ સિંચાઈની જરૂર પડે છે. તેની ખેતીમાં છંટકાવ અને ટપક સિંચાઈનો ઉપયોગ થાય છે. સિંચાઈ કરતી વખતે ધ્યાન રાખો કે ખેતરમાં પાણી સ્થિર ન થવું જોઈએ.

આ પણ જુઓ: પોસ્ટ ઓફિસની ધનસુખ યોજના! 10 વર્ષથી વધુ ઉંમરના બાળકો માટે ખાતું ખોલો, દર મહિને 2500 રૂપિયા મળશે

ખાતરો
સ્ટીવિયાની ખેતીમાં વધુ ખાતરની જરૂર પડતી નથી. તમે છોડમાં ગાયના છાણ, કમ્પોસ્ટ ખાતર, અળસિયું ખાતરનો ઉપયોગ કરી શકો છો. સ્ટીવિયા ઔષધીય પાક છે તેથી તેમાં રાસાયણિક ખાતરનો ઉપયોગ થતો નથી.

રોગ નિવારણ
સ્ટીવિયાના છોડમાં રોગ અને જીવાતોનો હુમલો ભાગ્યે જ જોવા મળે છે, પરંતુ કેટલીકવાર પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓને કારણે પાક રોગને કારણે બગડી જાય છે. તેથી રોગ પ્રમાણે જંતુનાશક દવાનો છંટકાવ કરવો. ઘણા ખેડૂતો ગૌમૂત્ર અને લીમડાના તેલનો છંટકાવ કરીને પાકને જંતુઓથી બચાવે છે.

ક્યારે થાય છે લણણી  
સ્ટીવિયા એ પાંચ વર્ષનો છોડ છે, એટલે કે એકવાર વાવેતર કર્યા પછી, તે પાંચ વર્ષ સુધી ફળ આપે છે. રોપ્યા પછી 90 થી 100 દિવસમાં પાક પ્રથમ લણણી માટે તૈયાર થાય છે. છોડ વિભાજિત થાય તે પહેલાં લણણી કરવી જોઈએ. પ્રથમ લણણી પછી, લણણી 3-3 મહિનાના અંતરે કરવામાં આવે છે.

પાક ક્યાં વેચવો
સ્ટીવિયાના પાંદડાની લણણી કર્યા પછી, તેમને છાયામાં સૂકવવામાં આવે છે. પછી હવાચુસ્ત કન્ટેનર અથવા પોલિથીન બેગમાં પેક કરો. આ પછી તમે ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન બંને માધ્યમથી ઉત્પાદન વેચી શકો છો. આ સિવાય તમે ફાર્માસ્યુટિકલ પ્રોડક્ટ્સ બનાવતી કંપનીઓ સાથે કોન્ટ્રાક્ટ ફાર્મિંગ કરીને તમારા પાકનું વેચાણ કરીને નફો કમાઈ શકો છો. તે જ સમયે, તમે મંડીઓમાં ખરીદદારોનો સંપર્ક કરીને પાક વેચી શકો છો.

ખેતી માટે અનુદાન
નેશનલ મેડિસિનલ પ્લાન્ટ્સ બોર્ડ દ્વારા, તમે ગ્રાન્ટ લઈને પણ સ્ટીવિયાની ખેતી કરી શકો છો.

કેટલો નફો
સ્ટીવિયા એ સારી કમાણી કરનાર પાક છે. તેના પાનનો પાવડર બનાવીને વેચવામાં આવે તો આવક બમણી થાય છે. જો તમામ બાબતોનું ધ્યાન રાખવામાં આવે તો વર્ષમાં એક પાકમાંથી સરેરાશ 20 ક્વિન્ટલ સુકા પાંદડા મળે છે. પાંદડાના વેચાણનો દર રૂ. 80 થી રૂ. 120 પ્રતિ કિલો છે. બીજી તરફ જો પાંદડાને પાવડર બનાવીને વેચવામાં આવે તો એક એકરમાં લગભગ 5 લાખની કમાણી થઈ શકે છે. આ રીતે ખેડૂતો 5 વર્ષમાં સારો નફો કમાઈ શકે છે.

સ્ટીવિયાની ખેતી કરતી વખતે આ બાબતોનું રાખો ધ્યાન 
- સ્ટીવિયાની ખેતી માટે માત્ર ટીશ્યુ કલ્ચર પદ્ધતિ અથવા સ્ટેમ કટીંગ પદ્ધતિથી તૈયાર કરેલા છોડને જ વાવો, તે સારું ઉત્પાદન આપશે.
- ટ્રાન્સપ્લાન્ટિંગ માટે તંદુરસ્ત છોડ પસંદ કરો, નહીં તો પાક ખરાબ થશે.
- ધ્યાનમાં રાખો કે જમીનમાં પાણીનો ભરાવો ન હોવો જોઈએ.
- ફૂલો પહેલાં પાંદડા લણણી.