જે વિસ્તારમાં શિયાળું સિઝનનાં પુરતા પાણી હતા, એવા ખેતરોમાં આજે કપાસ જોવા મળતો નથી, જ્યાં શિયાળું પાક પુરતા પાણી નહોતા એવા વિસ્તારનાં ખેડૂતો બે-ચાર પૂમડા કપાસ પાકશે, એવી આશાએ પાકને અત્યાર સુધી ઉભો રાખ્યો હોય છે.
અહીં પાણીનો પ્રશ્ન તો મુખ્ય છે જ, પણ કપાસનો ઉહેડિયો કરવાનાં મજૂરો ન મળવાથી ખેડૂતોએ જુની ઢાલવી પ્રથા શરૂ કરીને કપાસનો આખરતી તબક્કો સાચવી લીધો છે. જો કે કપાસનાં આ આખરી તબક્કે બજાર લાઇટમાં આવી છે.
ગુજરાતના ખેડૂતો માટે સારા સમાચાર એ છે કે ભારતના સ્થાનિક બજારમાં કપાસના ભાવ સ્થિર છે, પરંતુ વૈશ્વિક કપાસ બજારમાં કપાસના ભાવમાં થોડો વધારો થયો છે. તેથી, કપાસના ભાવ, જે ત્રણ મહિનાથી દબાણ હેઠળ હતા, હવે ધીમે ધીમે વધવા લાગ્યા છે. ખેડૂતોને આશા છે કે આ વર્ષે તેમને MSP કરતા વધુ ભાવ મળશે. હાલમાં કપાસના ભાવ રૂ.7000 પ્રતિ ક્વિન્ટલના સ્તરને વટાવી ગયા છે અને આ સ્તર રૂ.8000ની આસપાસ જવાની શક્યતા છે. આ ભાવ વધારાનો લાભ લેવા ખેડૂતોએ વચ્ચે-વચ્ચે કપાસ વેચવો પડે છે. લાંબા સમયથી સારા ભાવની રાહ જોઈ રહેલા મહારાષ્ટ્રના ખેડૂતોને હવે કપાસના વધતા ભાવથી થોડી રાહત મળી છે.
વિશ્વમાં કપાસનું ઉત્પાદન ઓછું હોવાથી અને માંગ ધીમે ધીમે વધી રહી હોવાથી ભારત પાસે કપાસની નિકાસ કરવાની તક છે. જો ભારત આ તક પસંદ કરશે તો પ્રતિ ક્વિન્ટલ કપાસનો ભાવ રૂ. 8,000ની સપાટીને પાર કરી શકે છે. તેનાથી ખેડૂતોને આર્થિક ફાયદો થઈ શકે છે. વિશ્વ બજાર અને અન્ય દેશોની સરખામણીએ ભારતમાં કપાસના ભાવ નીચા છે. તેથી, જો ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગ કપાસ અથવા યાર્નની આયાત કરવાનું વિચારે છે, તો તે તેમના માટે મોંઘું બનશે.
જેમ જેમ ચૂંટણીનો સમય નજીક આવી રહ્યો છે તેમ તેમ કપાસના ભાવને અંકુશમાં લેવા માટે ‘ટેક્સટાઈલ લોબી’ દ્વારા કરવામાં આવેલા પ્રયાસોને બહુ સફળતા મળવાની શક્યતા નથી. હાલમાં કપાસના વેચાણની સિઝન અંતિમ તબક્કામાં છે. સ્થાનિક કાપડ ઉદ્યોગ માટે કપાસની માંગ વધી રહી છે. માર્ચથી આ માંગ વધુ વધવાની છે. ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગે સ્થાનિક બજારમાંથી કપાસ અને યાર્ન ખરીદવું પડશે, કારણ કે આયાતી કપાસ મોંઘો થશે.
તા. 20/02/2024, મંગળવારના કપાસના બજાર ભાવ | ||
માર્કેટિંગ યાર્ડ | નીચા ભાવ | ઉંચા ભાવ |
| રાજકોટ | 1250 | 1504 |
| અમરેલી | 999 | 1501 |
| સાવરકુંડલા | 1300 | 1543 |
| જસદણ | 1250 | 1480 |
| બોટાદ | 1275 | 1555 |
| મહુવા | 700 | 1411 |
| ગોંડલ | 1151 | 1491 |
| કાલાવડ | 1200 | 1500 |
| જામજોધપુર | 1250 | 1531 |
| ભાવનગર | 1126 | 1480 |
| જામનગર | 1100 | 1525 |
| બાબરા | 1280 | 1572 |
| જેતપુર | 866 | 1586 |
| વાંકાનેર | 1100 | 1479 |
| મોરબી | 1200 | 1516 |
| રાજુલા | 1011 | 1545 |
| હળવદ | 1301 | 1500 |
| વિસાવદર | 1140 | 1446 |
| તળાજા | 1150 | 1440 |
| બગસરા | 1050 | 1500 |
| જુનાગઢ | 1141 | 1142 |
| ઉપલેટા | 1250 | 1525 |
| માણાવદર | 1100 | 1500 |
| ધોરાજી | 1201 | 1476 |
| વિછીયા | 1270 | 1510 |
| ધારી | 1206 | 1401 |
| લાલપુર | 1300 | 1480 |
| ખંભાળિયા | 1300 | 1455 |
| ધ્રોલ | 1280 | 1530 |
| પાલીતાણા | 1111 | 1428 |
| હારીજ | 1335 | 1463 |
| ધનસૂરા | 1200 | 1440 |
| વિસનગર | 1100 | 1519 |
| વિજાપુર | 1300 | 1490 |
| હિંમતનગર | 1371 | 1514 |
| માણસા | 1111 | 1518 |
| કડી | 1251 | 1454 |
| મોડાસા | 1300 | 1325 |
| પાટણ | 1150 | 1502 |
| તલોદ | 1370 | 1450 |
| સિધ્ધપુર | 1251 | 1500 |
| વડાલી | 1360 | 1536 |
| બેચરાજી | 1100 | 1320 |
| ગઢડા | 1305 | 1500 |
| ઢસા | 1260 | 1451 |
| કપડવંજ | 1100 | 1200 |
| અંજાર | 1300 | 1485 |
| ધંધુકા | 1160 | 1471 |
| વીરમગામ | 1180 | 1490 |
| જોટાણા | 1397 | 1398 |
| ચાણસ્મા | 1050 | 1485 |
| ખેડબ્રહ્મા | 1301 | 1420 |
| ઉનાવા | 1061 | 1518 |
| ઇકબાલગઢ | 1131 | 1165 |
| સતલાસણા | 1100 | 1421 |
