ચોરી, લૂંટ, આગ અને અન્ય ઘટનાઓથી બચવા માટે લોકો તેમની કિંમતી વસ્તુઓ બેંક લોકરમાં રાખવાનું પસંદ કરે છે. આ માટે તેઓ વાર્ષિક ભાડું પણ ચૂકવે છે. જરા વિચારો, લોકર ખોલવા પર ખબર પડે છે કે તેમાં રાખેલા બધા પૈસા બગડી ગયા છે અથવા ચોરાઈ ગયા છે અને જો બેંક પણ તેની જવાબદારી લેવાનો ઇનકાર કરશે તો શું થશે. તમારા પગ નીચેથી જમીન સરકી જશે. શક્ય છે કે કોઈને હાર્ટ એટેક પણ આવી શકે. પણ હવે આવું નહીં થાય. લોકરમાં થયેલા નુકસાન માટે બેંકો તેમની જવાબદારી છોડી શકશે નહીં.
સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ કર્યો હતો
સુપ્રીમ કોર્ટે RBIને બેંક લોકરની સુરક્ષા (RBI New Rules on Bank Locker) પર પગલાં લેવાનો આદેશ આપ્યો હતો, ત્યારબાદ ભારતીય રિઝર્વ બેંકે લોકરની સુરક્ષા અંગે નવા નિયમો જારી કર્યા હતા. આ નિયમો આ વર્ષે 1 જાન્યુઆરીથી અમલમાં આવ્યા છે. નવા નિયમો હેઠળ, બેંક લોકરમાં રાખવામાં આવેલ ગ્રાહકની કોઈપણ કિંમતી ચીજવસ્તુના નુકસાન માટે બેંક મેનેજમેન્ટ હવે જવાબદાર રહેશે અને તેણે ગ્રાહકને લોકરના ભાડાના 100 ગણા સુધી ચૂકવવા પડશે.
હવે બેંકોએ વળતર ચૂકવવું પડશે
નવા નિયમો અનુસાર, જો બેંકમાં આગ, ચોરી-લૂંટ કે અન્ય કોઈ કારણસર લોકરમાં રાખવામાં આવેલ સામાનને નુકસાન થાય છે (RBI New Rules on Bank Locker) અને તે સાબિત થાય છે કે બેંક આમાં બેદરકાર હતી. ઘટના બને તો ગ્રાહકે વળતર ચૂકવવું પડશે. તે કોઈપણ સંજોગોમાં તેની જવાબદારીથી ભાગી શકશે નહીં અને ગ્રાહકને વળતર આપવાનો ઇનકાર કરી શકશે.
1 જાન્યુઆરી 2023 થી નવો લોકર કરાર
આરબીઆઈની સૂચનાઓને અનુસરીને, બેંકોએ આ વર્ષથી નવા લોકર (આરબીઆઈ નવા નિયમો ઓન બેંક લોકર) કરારનું ફોર્મેટ પણ બહાર પાડ્યું છે. લોકર સુવિધા મેળવતા તમામ ગ્રાહકો અને બેંકોએ આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવાના રહેશે. આરબીઆઈએ બેંકોને સૂચના આપી છે કે આ કરારને ઉપભોક્તા મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવો જોઈએ અને તેમાં કોઈ અયોગ્ય શરતો ઉમેરવી જોઈએ નહીં. કરારમાં સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશોનું પાલન પણ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ.
આ પણ વાંચો: SBI ATM PIN જનરેટ કરવો છે? તો જરૂરથી અજમાવો આ 4 પદ્ધતિઓ, જુઓ અહીં સરળ અને સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા
અગાઉ બેંકો આવું વર્તન કરતી હતી
જણાવી દઈએ કે પહેલા મોટાભાગની બેંકો લોકરમાં રાખેલા સામાનને કોઈપણ પ્રકારના નુકસાનની સ્થિતિમાં પોતાની જવાબદારીથી દૂર રહેતી હતી (RBI નવા નિયમો ઓન બેંક લોકર). તેઓએ તેને કોઈપણ પ્રકારનું વળતર આપવાનો પણ ઈન્કાર કર્યો હતો. જેના કારણે મૂડી ગુમાવનાર ગ્રાહક ઠગની જેમ ઉભો રહે છે. એક અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા વર્ષે આ સંદર્ભમાં આદેશ જારી કર્યો હતો. જેનો અમલ હવે શરૂ થયો છે.
