દેશભરમાં સાયબર છેતરપિંડીના વધતા જતા મામલાઓને કડક બનાવવા માટે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા વર્ષ 2022 થી બે મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો કરવા જઈ રહી છે. પ્રથમ, તમારે હવે દર વખતે જ્યારે તમે ઓનલાઈન ખરીદી અથવા ચુકવણી કરશો ત્યારે તમારે ક્રેડિટ અથવા ડેબિટ કાર્ડની સંપૂર્ણ વિગતો દાખલ કરવી પડશે. સંબંધિત ઈ-કોમર્સ વેબસાઈટ હવે તેમની માહિતી સુરક્ષિત રાખી શકશે નહીં. બીજું, કાર્ડની વિગતો વારંવાર દાખલ કરવાનું ટાળવા માટે, ગ્રાહકો ટોકન નંબર મેળવી શકશે. આ વ્યવસ્થાને ટોકનાઇઝેશન નામ આપવામાં આવ્યું છે.
પહેલા તેનો અમલ 1 જાન્યુઆરીથી થવા જઈ રહ્યો હતો, પરંતુ હવે આરબીઆઈએ આ સમયમર્યાદા 6 મહિના માટે લંબાવી છે. મતલબ કે ટોકનાઇઝેશન સુવિધા 30 જૂન પછી લાગુ કરવામાં આવશે. આવો જાણીએ શું છે ટોકન સિસ્ટમ.
હવે શું થાય છે કે ઈ-કોમર્સ સાઇટ્સ ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શન કરતી વખતે તમારા કાર્ડની માહિતી સુરક્ષિત રાખે છે. ચુકવણી કરતી વખતે તમારે ફક્ત CVV નંબર અને એક્સપાયરી તારીખ દાખલ કરવાની જરૂર છે. આ કારણે ડેટા ચોરીના કિસ્સામાં હંમેશા સાયબર ફ્રોડનું જોખમ રહે છે. આનાથી લોકોને બચાવવા માટે જ ટોકનાઇઝેશન સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી રહી છે.
ટોકનાઇઝેશન કેવી રીતે કાર્ય કરશે?: આ વ્યવસ્થામાં તમારા કાર્ડની માહિતીને એક અનન્ય વૈકલ્પિક કોડમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવશે. આ કોડની મદદથી પેમેન્ટ શક્ય બનશે. આ પ્રક્રિયામાં તમારે તમારા કાર્ડના CVV નંબર અને વન ટાઇમ પાસવર્ડની પણ જરૂર પડશે. આ સિવાય વધારાના વેરિફિકેશન માટે પણ સંમતિ આપવી પડશે.
આ રીતે ચૂકવણી કરવી પડશે: ડિજિટલ પેમેન્ટ દરમિયાન, તમને ટોકન નંબર પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવશે. આના પર ક્લિક કરવાથી સંબંધિત કાર્ડની માહિતીને ટોકન નંબરમાં કન્વર્ટ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ થશે. રિક્વેસ્ટ તમારી સંમતિ સાથે મોકલવામાં આવશે. આ પછી તમને કાર્ડ નંબરની જગ્યાએ ટોકન નંબર આપવામાં આવશે. આની મદદથી તમે ચૂકવણી કરી શકશો. ખાસ વાત એ છે કે અલગ અલગ વેબસાઈટ માટે એક જ કાર્ડ માટે અલગ અલગ ટોકન નંબર આપવામાં આવશે.
ટોકન નંબર કોણ આપશે: ટોકન નંબર Visa, MasterCard અને Rupay જેવા કાર્ડ નેટવર્ક દ્વારા જારી કરવામાં આવશે. તે કાર્ડ જારી કરનાર બેંકને જાણ કરશે. કેટલાક બેંક કાર્ડ નેટવર્કને ટોકન્સ જારી કરતા પહેલા બેંકની પરવાનગીની જરૂર પડી શકે છે.
ડેટા ચોરી થવાનું જોખમ ઘટશે: ઈ-કોમર્સ વેબસાઈટ તમારી સંમતિ વિના કાર્ડ પરની માહિતી રાખે છે. ઘણી સાઇટ્સ પાસે તેમને દૂર કરવાનો વિકલ્પ પણ નથી. આવી સ્થિતિમાં ડેટા ચોરીનો ખતરો વધી જાય છે. નવી સિસ્ટમમાં, કાર્ડની વિગતોને એન્ક્રિપ્ટેડ રીતે એન્ક્રિપ્ટ કરવામાં આવશે, જેનાથી ડેટા ચોરીનું જોખમ ઘટશે.
