ભારતમાં આ વર્ષે ચોમાસું તેની સામાન્ય તારીખ કરતાં વહેલું બેસે તેવી શક્યતા છે. હવામાન વિભાગે ચોમાસું શરૂ થવાની તારીખની જાહેરાત કરતાં કહ્યું છે કે ચોમાસું તેની નિર્ધારિત તારીખ કરતાં વહેલું શરૂ થશે. કેરળમાં ચોમાસું શરૂ થાય તે બાદ સામાન્ય રીતે 15 દિવસની આસપાસ ગુજરાતમાં ચોમાસાની શરૂઆત થતી હોય છે.
ભારતમાં ચોમાસાની શરૂઆત કેરળથી થાય છે, એટલે કે કેરળમાં ચોમાસું પહોંચે ત્યારે ભારતમાં તેની શરૂઆત ગણાય છે.
ચોમાસું કેરળ પહોંચવાની અધિકારીક તારીખ 1 જૂન છે. જોકે, દર વર્ષે ચોમાસું 1 જૂને જ શરૂ થાય તેવું હોતું નથી, પરંતુ તેની આસપાસના દિવસોમાં શરૂ થાય છે.,
હાલની સ્થિતિ પ્રમાણે ચોમાસું આગળ વધી રહ્યું છે અને જો સ્થિતિમાં કોઈ બદલાવ નહીં આવે તો ચોમાસું મજબૂત રીતે આગળ વધીને દેશમાં તેની વહેલી શરૂઆત થઈ જશે.
કેરળમાં ચોમાસું શરૂ થાય તે બાદ સામાન્ય રીતે 15 દિવસની આસપાસ ગુજરાતમાં ચોમાસાની શરૂઆત થતી હોય છે. એટલે કે કેરળમાંથી આગળ વધ્યા બાદ લગભગ અડધા મહિના કે તેના કરતાં વધારે સમય બાદ ચોમાસું ગુજરાત પહોંચે છે.
ગુજરાતમાં આ વર્ષે ચોમાસું કેટલું વહેલું શરૂ થશે?
ભારતનો હવામાન વિભાગ દર વર્ષે ચોમાસું કેવું રહેશે તેના વિશે એપ્રિલ મહિનામાં પ્રથમ પૂર્વાનુમાન રજૂ કરતો હોય છે. આ સમયે ચોમાસું ક્યારે શરૂ થશે તેની તારીખ જાહેર કરવામાં આવતી નથી.
જે બાદ મે મહિનામાં હવામાન વિભાગ ચોમાસું દેશમાં ક્યારે બેસશે તે અંગેની તારીખની આગાહી કરતો હોય છે. મે મહિનામાં જ આગામી ચોમાસું કેવું રહેશે તેનું બીજું અને મહિના પ્રમાણેનું પૂર્વાનુમાન રજૂ કરવામાં આવે છે.
હવામાન વિભાગના કહેવા પ્રમાણે આ વર્ષે ચોમાસાની શરૂઆત પાંચ દિવસ વહેલી થવાની શક્યતા છે. એટલે કે કેરળમાં ચોમાસાની શરૂઆત 27 મેની આસપાસ થાય તેવી શક્યતા છે. હવામાન વિભાગે આ આગાહીમાં ચાર દિવસ પહેલાં કે પછીની ત્રુટી રાખી છે જેને 'મૉડલ ઍરર' કહેવામાં આવે છે.
ભારતમાં દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું બે શાખામાં આગળ વધે છે, એક અરબી સમુદ્રની શાખા અને બીજી બંગાળની ખાડીની શાખા.
ગુજરાતમાં ચોમાસું વહેલું શરૂ થશે?
ગુજરાતમાં ચોમાસાની શરૂઆત જૂન મહિનો અડધો પૂરો થાય તેની આસપાસ થતી હોય છે. જોકે, ઘણી વખત 15 કે 20 જૂન બાદ પણ ગુજરાતમાં ચોમાસાની શરૂઆત થતી હોય છે.
કેરળમાં જો ચોમાસું પાંચ દિવસ વહેલું શરૂ થાય અને હવામાનની સ્થિતિ અનુકૂળ રહે તો રાજ્યમાં કદાચ ચોમાસું વહેલું આવી શકે છે. પરંતુ આ તમામનો આધાર ચોમાસું કેરળમાં બેસે તેના બાદ નક્કી થઈ શકે.
વર્ષ 2020માં 1 જૂનના રોજ કેરળમાં ચોમાસાની શરૂઆત થઈ હતી, જ્યારે 2021માં 3 જૂનના રોજ, 2022માં 29 મેના રોજ, 2023માં 8 જૂનના રોજ અને 2024માં 30 મેના રોજ કેરળમાં ચોમાસું પહોંચ્યું હતું.
કેરળમાં ચોમાસું પહોંચ્યા બાદ પણ ઘણી વખત એવું બન્યું છે કે તે આગળ વધતું અટકી જાય છે અથવા તે નબળું પડી જાય છે અને ઝડપથી આગળ વધી શકતું નથી. આવા સંજોગોમાં ગુજરાતમાં ચોમાસાની શરૂઆત મોડી થતી હોય છે.