જો તમે મોબાઇલ અને યુટિલિટી બિલ માટે રિકરિંગ ઓટો-ડેબિટ ચુકવણી સેટ કરી છે, તો તમારી સમસ્યા વધી શકે છે. તમારી ઓટો-ડેબિટ ચુકવણી 1 એપ્રિલથી નિષ્ફળ થઈ શકે છે, કારણ કે ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ ડેબિટ અને ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા પુનરાવર્તિત ચૂકવણી માટે વધારાના પરિબળ પ્રમાણીકરણ (AFA) ને લાગુ કરવા માટે નવા નિયમો માટે 31 માર્ચની સમયમર્યાદા નક્કી કરી છે.
કરોડો બેંક ગ્રાહકોએ મોબાઇલ અને યુટિલિટી બિલ, ઓટીટી (ઓવર-ધ-ટોપ) પ્લેટફોર્મ્સ અને ડિજિટલ ન્યૂઝ સબ્સ્ક્રિપ્શન્સ જેવી સેવાઓ માટે ઓટો-ડેબિટ પેમેન્ટ્સ સિસ્ટમ સેટ કરી છે તેમને 1 એપ્રિલથી મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
ઈન્ટરનેટ અને મોબાઈલ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા (IAMAI) એ ચેતવણી આપી છે કે 1 એપ્રિલ, 2021 થી લાખો ગ્રાહકોના ઇ-આદેશ નિષ્ફળ થઈ શકે છે, કારણ કે મોટાભાગની મોટી બેંકોએ રજીસ્ટ્રેશન, ટ્રેકિંગ, સુધારણા અને ઇ-મેન્ડેટ્સના ઉપાડ માટે RBI ના નિયમોનું પાલન કર્યુ નથી.
નાના રકમના વ્યવહારો માટે જ ઓટો-ડેબિટ ચુકવણી સુવિધા: તમને જણાવી દઈએ કે કેન્દ્રીય બેંકે બેંકોના ગ્રાહકોને ક્રેડિટ અને ડેબિટ કાર્ડ માટે ઇ-મેન્ડેટ સુવિધા પ્રદાન કરવા જણાવ્યું હતું. આ સુવિધા નાની રકમના વ્યવહારો માટે જ હતી. પરંતુ બેંકોએ તેને મોટા વ્યવહારો કરવા માટે ઉપયોગ કર્યો છે. ઇ-મેન્ડેટની સુવિધા તમામ પ્રકારના ચુકવણી વિકલ્પો પર લાગુ પડે છે. RBI ના જણાવ્યા અનુસાર ડેબિટ અને ક્રેડિટ કાર્ડ ધારકોને ચુકવણીના વ્યવહાર માટે ઇ-આદેશ માન્ય રાખવો પડશે. આ સુવિધા ફક્ત રેકરિંગ વ્યવહાર માટે જ છે.
2 હજાર કરોડની વ્યવહારો પર અસર થઈ શકે છે.
ઓટો ડેબિટ ચુકવણી સુવિધા નિષ્ફળતાને કારણે રૂ. 2000 કરોડની ચુકવણીઓ અસરગ્રસ્ત થશે. કાર્ડ્સ, યુટિલિટી બિલ, OTT અને મીડિયા સબ્સ્ક્રિપ્શન્સ જેવા ક્ષેત્રો સહિત MSMEs અને કોર્પોરેટરોને એપ્રિલમાં રૂ. 2,000 કરોડથી વધુની ચુકવણી પર અસર થવાની સંભાવના છે.
સમયમર્યાદાની છેલ્લી તારીખ 31 માર્ચ હતી.
RBI એ બે પરિપત્રો જાહેર કર્યા છે જેમની સમયમર્યાદા 31 માર્ચ, 2021 ના રોજ સમાપ્ત થશે તેવુ કહેવામાં આવ્યુ હતુ.
નવો નિયમ શું છે?
નવા નિયમ હેઠળ ચુકવણી કપાત થયાના 5 દિવસ પહેલા બેન્કો ગ્રાહકોને એક સૂચના મોકલશે અને ગ્રાહક તેને મંજૂરી આપે તે પછી જ ટ્રાંઝેક્શનની મંજૂરી આપવામાં આવશે. 5૦૦૦ રૂપિયાથી વધુની ચુકવણી માટે બેન્કોએ ગ્રાહકોને વન-ટાઇમ પાસવર્ડ મોકલવો પડશે.
IAMAI કહે છે કે ઉદ્યોગ સલાહકાર સૂચવે છે કે મોટાભાગના સુનિશ્ચિત વેપારી બેન્કોમાં આ સુવિધાને લાગુ કરવાની અદ્યતન ક્ષમતા નથી, તેના કારણે ઇકોસિસ્ટમના અન્ય ભાગીદારો જેમ કે સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને કાર્ડ નેટવર્ક આ પરિપત્રો હેઠળ તેમની જવાબદારી નિભાવવામાં સક્ષમ નથી. પરિણામે, ઘણી સેવાઓ માટે ડેબિટ અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા આપમેળે માસિક રિકરિંગ ચુકવણીઓ એપ્રિલ 1 થી નિષ્ફળ થવાની સંભાવના છે. જ્યાં સુધી બેંકો અને વેપારીઓને વિકલ્પ ન મળે ત્યાં સુધી આ વ્યવહારો રદ કરવામાં આવશે.
બેંકો દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાં: એચડીએફસી બેંક (HDFC Bank), આઈસીઆઈસીઆઈ બેંક (ICICI Bank) અને ભારતીય સ્ટેટ બેંક (SBI) જેવી બેન્કોએ તેમના નેટવર્ક ભાગીદારોને રિકરિંગ ચુકવણી અંગેના સૂચનો લાગુ કરવામાં અસમર્થતા બતાવી છે. બેંકો આ બાબતે હવે ગ્રાહકોને જાણ કરવાનું શરૂ કર્યું છે અને આ સિવાય ચુકવણીની વૈકલ્પિક પદ્ધતિઓની માહિતિ આપી રહ્યાં છે.
