ઘરમાં કિંમતી સામાન અને ઘરેણાં રાખવાનું સલામત નથી એવું વિચારીને લોકો તેમની કિંમતી વસ્તુઓ બેંક લોકરમાં રાખે છે. પરંતુ જો આ લોકરો પણ ચોરાઈ જાય તો લોકોએ શું કરવું જોઈએ? લખનૌની એક ઘટના શનિવાર રાતથી દેશભરમાં હેડલાઇન્સમાં છે.
લોકર માટે ભાડું ચૂકવવું પડશે
મોટાભાગની બેંકો કીમતી ચીજવસ્તુઓ કે જ્વેલરી વગેરે રાખવા માટે લોકર આપે છે. બેંકોની તમામ શાખાઓમાં આવું થતું નથી. તેઓ સુરક્ષાના કારણોસર કેટલીક શાખાઓમાં જ તે પ્રદાન કરે છે.
જ્યાં લોકો પોતાનો સામાન રાખે છે અને તે લોકર માટે દર વર્ષે બેંકને નિશ્ચિત ભાડું ચૂકવે છે. લોકરનું ભાડું કેટલું હશે, તે લોકર કેટલું મોટું છે, તેમજ લોકર સાથેની બેંકની શાખા ક્યાં આવેલી છે તેના પર નિર્ભર છે.
કરારમાં તમામ બાબતો લખેલી છે
બેંકો નાણાકીય વર્ષની શરૂઆતમાં લોકો પાસેથી લોકરનું ભાડું વસૂલ કરે છે. લોકર રાખવા અંગે લોકો કેવા અધિકારો અને જવાબદારીઓ ધરાવે છે તેની પણ જાણકારી હોવી જોઈએ, લોકર કરાર પણ કરવો જોઈએ.
આ કરાર પર બેંક અને ગ્રાહક બંને દ્વારા હસ્તાક્ષર કરવામાં આવે છે. ગયા વર્ષે જ, આરબીઆઈ (રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા) એ એક નવો લોકર કરાર જારી કરવાનું કહ્યું હતું, જે બેંકોએ પણ જારી કર્યું હતું. હવે મૂળ પ્રશ્ન પર આવીએ છીએ કે, ચોરીના કેસમાં બેંકો કેટલા પૈસા આપે છે?
જો ચોરી થાય તો બેંક કેટલા પૈસા ચૂકવશે?
નિયમો અનુસાર, બેદરકારીને કારણે લોકરમાં રાખવામાં આવેલી કોઈપણ વસ્તુને થતા નુકસાન માટે બેંક જવાબદાર છે. તેમની પાસેથી તેમના લોકરની જાળવણી અને સંચાલનમાં વાજબી કાળજી લેવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે.
આ બધું હોવા છતાં, લોકર ધરાવતી બેંકમાં આગચંપી, ચોરી, ઘરફોડ, લૂંટ, મકાન ધરાશાયી થવાના કિસ્સા બને તો બેંકે વળતર ચૂકવવું પડે છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે કેટલી.
તેથી લોકરનું જે પણ ભાડું વસૂલવામાં આવે છે, બેંક તેના કરતાં સો ગણી રકમ લોકોને ચૂકવે છે. લોકરમાં વધુ કે ઓછી મિલકત છે કે કેમ. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારા લોકરનું ભાડું 1,000 રૂપિયા છે, તો બેંક તમારી ચોરાયેલી સંપત્તિના બદલામાં 1 લાખ રૂપિયા આપશે.
એ પણ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે શહેરમાં કુદરતી આફત, આતંકવાદી હુમલો, રમખાણો કે વિરોધને કારણે લોકરને કોઈ નુકસાન થાય તો બેંક વળતર આપતી નથી. બીજી એક વાત, લોકરની સામગ્રીનો વીમો લેવામાં આવતો નથી.
તમે લોકરમાં ઘરેણાં, મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો, જન્મ અને લગ્નના પ્રમાણપત્રો, લોન અને વીમા પોલિસીના કાગળો રાખી શકો છો. પરંતુ નોટો, દવાઓ, હથિયારો, વિસ્ફોટકો, સડી ગયેલી વસ્તુઓ અને ઝેરી વસ્તુઓ રાખી શકાતી નથી.
