દેશમાં શ્રીમંતોની આવક ઘટી, પરંતુ સામાન્ય માણસની આવક વધી, આંકડા જાહેર થતાં હાહાકાર

સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સિસ (CBDT) એ દાવો કર્યો છે કે વર્ષ 2013-14 થી ભારતનો ટેક્સ બેઝ સતત વધી રહ્યો છે. અતિ સમૃદ્ધ આવક કરદાતાઓની આવકનું પ્રમાણ ઘટી રહ્યું છે, જ્યારે સામાન્ય કરદાતાઓની આવક વધી રહી છે. દેશમાં આવકની અસમાનતા વધી રહી હોવાનો કોંગ્રેસે આક્ષેપ કર્યા બાદ હવે CBDTએ સ્પષ્ટતા જારી કરી છે.

સીબીડીટીનું કહેવું છે કે દેશમાં અતિ સમૃદ્ધ લોકોની આવકમાં ઘટાડો થયો છે જ્યારે મધ્યમ વર્ગની આવકમાં વધારો થયો છે. કોંગ્રેસના નેતા જયરામ રમેશે આરોપ લગાવ્યો હતો કે દેશમાં અમીર અને મધ્યમ વર્ગ વચ્ચે આવકનું અંતર વધી રહ્યું છે. શ્રીમંતોની આવક ઝડપથી વધી રહી છે જ્યારે મધ્યમ વર્ગની આવક ઘટી રહી છે.

CBDT એ નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે આકારણી વર્ષ 2013-14માં વ્યક્તિગત ITR ફાઇલ કરનારાઓની સંખ્યા 3.36 કરોડ હતી, જે મૂલ્યાંકન વર્ષ 2021-22માં વધીને 6.37 કરોડ થઈ ગઈ છે. મૂલ્યાંકન વર્ષ 2023-24માં એપ્રિલથી અત્યાર સુધીમાં 7.41 કરોડ ITR ફાઇલ કરવામાં આવ્યા છે. તેમાંથી 53 લાખ લોકોએ પ્રથમ વખત ITR ફાઈલ કર્યું છે.

નીચલા વર્ગનો હિસ્સો વધી રહ્યો છે

સીબીડીટીનું કહેવું છે કે ટેક્સ યોગદાનમાં નીચલા વર્ગના લોકોનો હિસ્સો પણ સતત વધી રહ્યો છે. આકારણી વર્ષ 2013-14માં 5 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક સાથે 2.62 કરોડ ITR ફાઇલ કરવામાં આવ્યા હતા. આકારણી વર્ષ 2021-22માં પાંચ લાખના વાર્ષિક આવક જૂથ માટે ITRની સંખ્યા વધીને 3.47 કરોડ થઈ ગઈ છે. એટલે કે 32 ટકાનો વધારો થયો હતો. આકારણી વર્ષ 2013-14 થી આકારણી વર્ષ 2021-22 સુધી વ્યક્તિગત કરદાતાઓની કુલ સરેરાશ આવકમાં 56 ટકાનો વધારો થયો છે.

સરેરાશ આકારણી વર્ષ 2013-14 થી આકારણી વર્ષ 2021-22 ની વચ્ચે 5 થી 10 લાખ રૂપિયાની કુલ વાર્ષિક આવક ધરાવતા લોકો દ્વારા ફાઇલ કરાયેલ ITR ની સંખ્યામાં 295 ટકાનો વધારો થયો છે, જ્યારે 2021-22 ની વાર્ષિક આવક ધરાવતા લોકો દ્વારા ફાઇલ કરાયેલ ITR ની સંખ્યા 10 લાખથી 20 લાખ રૂપિયાની વાર્ષિક આવકમાં 295 ટકાનો વધારો થયો છે જ્યારે 291 ટકાનો વધારો થયો છે. આ આંકડા દર્શાવે છે કે વ્યક્તિગત કરદાતાઓ કુલ આવકની ઊંચી મર્યાદા તરફ આગળ વધી રહ્યા છે.

અતિ સમૃદ્ધ લોકોની આવકમાં ઘટાડો

મૂલ્યાંકન વર્ષ 2013-14 અને 2021-22 વચ્ચે, આવકમાં ટોચના એક ટકા કરદાતાઓનું યોગદાન 15.9 ટકાથી ઘટીને 14.6 ટકા થયું છે. આ સમયગાળા દરમિયાન નીચેના 25 ટકા કરદાતાઓનું કુલ યોગદાન 8.3 ટકાથી વધીને 8.4 ટકા થયું છે. જ્યારે કરદાતાઓની કુલ સરેરાશ આવક આકારણી વર્ષ 2013-14માં 4.5 લાખ રૂપિયા હતી, તે આકારણી વર્ષ 2021-22માં 56 ટકા વધીને 7 લાખ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. આવકના સંદર્ભમાં, ટોચના 1 ટકા કરદાતાઓની સરેરાશ આવકમાં 42 ટકાનો વધારો થયો છે જ્યારે નીચેના 25 ટકા કરદાતાઓની સરેરાશ આવકમાં 58 ટકાનો વધારો થયો છે.