દર વર્ષે કપાસની સિઝન પહેલાં માર્ચથી જુલાઈ સુધી રૂના ભાવમાં વધારો થાય છે. ગત વર્ષ ખેડૂતો માટે સારું રહ્યું ન હતું. પૂર, વરસાદ અને દુષ્કાળના કારણે ખેડૂતોનો પાક નાશ પામ્યો હતો. ગુજરાતમાં ભર શિયાળે માવઠું થયું હતું. બિહાર, ઝારખંડમાં પાક દુષ્કાળની ઝપેટમાં આવી ગયો છે. તે જ સમયે, ખરીફ સિઝનના અંતે વરસાદને કારણે ડાંગરને ઘણું નુકસાન થયું હતું.
જ્યારે આફતમાંથી રાહત મળી ત્યારે જીવાત રોગ પાકને બરબાદ કરવા લાગ્યો. મહારાષ્ટ્ર અને પંજાબમાં કપાસના ભાવ ગગડ્યા છે. ક્વિન્ટલ દીઠ રૂ.2 હજારથી વધુનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. પરંતુ નવા વર્ષમાં કપાસના ભાવને લઈને ખેડૂતોને રાહત મળી રહી છે.
આ વર્ષે કપાસના ભાવ વધી શકે છે
જાણકારો કહે છે કે બજારમાં કપાસના ભાવમાં હજુ પણ ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. ગયા વર્ષે પણ માર્ચ-એપ્રિલ સુધી કપાસના ભાવમાં વધારો થયો હતો. આ વખતે પણ ખેડૂતોને આશા છે કે માર્ચ-એપ્રિલમાં જ કપાસના ભાવ વધી શકે છે. ખેડૂતો પણ માર્ચ-એપ્રિલ સુધી રાહ જોઈ રહ્યા છે. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે કપાસના ભાવમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 11 હજારથી વધુનો વધારો નોંધાઈ શકે છે. હાલમાં જેમની પાસે કપાસ સ્ટોર કરવાની જગ્યા નથી તે ખેડૂતો જ બજારમાં સસ્તા ભાવે કપાસ વેચી રહ્યા છે.
હવે આ ભાવે કપાસ વેચાઈ રહ્યો છે
કેન્દ્ર સરકારે કપાસના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ રૂ.6380 નક્કી કર્યા છે. ખેડૂતો આ MSPને અપૂરતી ગણાવી રહ્યા છે. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે આટલી રકમ પર કપાસની કિંમત પણ યોગ્ય રીતે વસૂલ કરી શકાતી નથી. ખેડૂતો કપાસનો સંગ્રહ કરી રહ્યાં છે. બજારમાં કપાસ ઓછો જવાના કારણે ભાવમાં થોડો સુધારો થયો છે અને રૂ 7500 થી 8200 પ્રતિ ક્વિન્ટલના ભાવે વેચાઈ રહ્યો છે. આગામી દિવસોમાં કપાસની માંગ વધશે તો તેના ભાવમાં પણ સુધારો થશે તેવી ખેડૂતોને આશા છે. રૂના ભાવમાં વધારો થયો તો સૌથી મોટો ફાયદો ગુજરાતના ખેડૂતોને થશે. રૂ પકવતા રાજ્યોમાં ગુજરાત એ બીજા નંબરનું રાજ્ય છે.
કપાસના ભાવમાં ઘટાડો થવાના કારણો
કપાસના ભાવમાં ઘટાડા પાછળનું મહત્વનું કારણ પણ બહાર આવ્યું હતું. ખરેખર, કોરોનાને કારણે ભારતે ચીનમાંથી નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ચીન ભારતમાં કપાસના મુખ્ય નિકાસકારોમાંનો એક છે. હવે ખેડૂતોની સામે એક સંકટ ઊભું થયું છે કે દર વર્ષની જેમ જ કપાસના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો ન હતો પરંતુ કપાસની નિકાસ ન થવાના કારણે તેનો વપરાશ થઈ શક્યો નથી. ખેડૂતોને કપાસ અડધા ભાવે વેચવો પડ્યો હતો. આ કારણોસર તેની કિંમત પણ ઝડપથી ઘટી હતી. એક સાથે કપાસના ભાવમાં પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 2000 સુધીનો ઘટાડો નોંધાયો હતો
