એક તરફ જ્યાં દેશમાં લાખો યુવાનો નોકરી માટે પરેશાન થઈ રહ્યા છે, ત્યાં કેટલાક યુવાનો એવા પણ છે જેમણે પોતાનો રસ્તો જાતે જ બનાવ્યો છે. જ્યાં ખેડૂતો ખેતીની ઘટતી આવકથી ચિંતિત છે ત્યાં ઘણા ખેડૂતો એવા છે કે જેઓ ખેતીમાં અવનવી પદ્ધતિઓ અપનાવીને નફો કમાઈ રહ્યા છે. મધ્યપ્રદેશ રાજ્યના ભોપાલ શહેરના ત્રણ યુવકોએ કંઈક આવું જ કર્યું છે. હેમંત માથુર, પ્રવીણ ગુપ્તા, સુનીલ વર્મા વ્યવસાયે એન્જિનિયર છે. તે દેશની સૌથી મોટી મલ્ટીનેશનલ કંપનીમાં કામ કરતા હતા. લાખો રૂપિયાનું વાર્ષિક પેકેજ હોવા છતાં કંઇક અલગ કરવાની ઇચ્છામાં તેણે નોકરી છોડીને બકરી ઉછેરનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો.
આ ત્રણેય મિત્રો "ગોકુલ એગ્રોનોમિક્સ" નામની કંપની બનાવીને માત્ર બકરીઓનો જ ઉછેર કરતા નથી, પરંતુ ખેડૂતો અને પશુપાલકોને બકરી ઉછેરની તાલીમ પણ આપી રહ્યા છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે તેઓ ગોકુલ કંપનીમાં જોડાઈને બકરી ઉછેર કરતા અન્ય ખેડુતોને બકરા વેચવા માટે બજાર પણ પુરુ પાડી રહ્યા છે.
2 લાખના ખર્ચે બકરી ઉછેરની શરૂઆત
આજે ખેડૂતની સામે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે તે કયા ખર્ચે બકરી ઉછેર શરૂ કરી શકે છે. આવા ખેડૂતો માટે એ જાણવું જરૂરી છે કે આ ત્રણ મિત્રોએ બકરી ઉછેરનો વ્યવસાય કેવી રીતે શરૂ કર્યો. હેમંત માથુર, પ્રવીણ ગુપ્તા અને સુનિલ વર્માએ સૌપ્રથમ બકરીઓ ઉછેરવા માટે એક નાની જગ્યાએ 1 લાખ રૂપિયાના ખર્ચે બકરી શેડ (આવાસ) બનાવ્યો. આ પછી તેણે 1 લાખ રૂપિયાના ખર્ચે કેટલીક બકરીઓ ખરીદીને બકરી પાલન કરવાનું શરૂ કર્યું. આ બકરી ફાર્મ હવે લગભગ 1 એકર વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે.
દરરોજ કેટલો ખર્ચ આવે છે?
પશુપાલન વ્યવસાયમાં પશુઓને સંતુલિત આહાર આપવો જરૂરી છે જેથી બકરીને કોઈ રોગ ન થાય અને તેઓ સંપૂર્ણ સ્વસ્થ રહે જેથી તેમના વજનમાં વધારો સામે કોઈ અવરોધ ન આવે તેની ખર્ચ પ્રતિદિવસ 20 રૂપિયા છે. તેમાં અનાજનું મિશ્રણ, લીલો ચારો, સૂકો સ્ટ્રો વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
બકરીઓની આ જાતિઓ ઉછેરવામાં આવી રહી છે
સારી આવક માટે બકરીઓની યોગ્ય ઓલાદને અનુસરવી જરૂરી છે જેથી બકરી/બકરા દીઠ યોગ્ય આવક મેળવી શકાય. ત્રણેય મિત્રોએ જણાવ્યું કે હાલમાં તેમના ખેતરમાં 4 પ્રકારની જાતિઓ ઉછેરવામાં આવે છે: બીટલ, સિરોહી, બારબરી અને સોજટ.
બકરી ઉછેરની આવક
ત્રણેય મિત્રોનું કહેવું છે કે તેઓ દર વર્ષે 1200 જેટલા બકરા વેચે છે, જે બજારમાં 400 થી 500 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાય છે. આ ઉપરાંત ખેતરમાં રસ ધરાવતા લોકોને બકરી પાલન માટે તાલીમ પણ આપવામાં આવે છે.
બકરી ઉછેર શરૂ કરવા માટે તાલીમ પણ આપવામાં આવે છે
ત્રણેય મિત્રો દ્વારા સ્થપાયેલા બકરી ફાર્મમાં સમયાંતરે રસ ધરાવતા લોકોને બકરી ઉછેર માટે તાલીમ પણ આપવામાં આવે છે. ત્રણેય મિત્રોના જણાવ્યા મુજબ બકરી ઉછેર ફાર્મની સફળતાપૂર્વક શરૂઆત કરનાર 1 હજારથી વધુ લોકોને તાલીમ આપવામાં આવી છે.
