Pm Kisan Yojana: નવું વર્ષ દેશના ખેડૂતો માટે ઘણી ભેટ લઈને આવશે. મોદી સરકારે કૃષિ ક્ષેત્રને મજબૂત કરવા અને ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે 2024માં પોતાની તિજોરી ખોલવાની સંપૂર્ણ યોજના બનાવી છે. આ અંતર્ગત ખેડૂતોને 6 હજાર રૂપિયાના બદલે વાર્ષિક 9 હજાર રૂપિયા આપવામાં આવશે. ઉપરાંત પાક વીમાનો વ્યાપ પણ વધારવામાં આવશે. સરકાર આગામી બજેટમાં આ માટે જંગી ફાળવણી કરવા જઈ રહી છે.
આ મામલાને લગતા બે વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ કહ્યું કે સરકાર 2024-25ના બજેટમાં કૃષિ ક્ષેત્ર માટે લગભગ 2 લાખ કરોડ રૂપિયા ફાળવી શકે છે. આ વર્તમાન નાણાકીય વર્ષમાં જાહેર કરાયેલા રૂ. 1.44 લાખ કરોડ કરતાં લગભગ 39 ટકા વધુ હશે. આ ભંડોળની મદદથી તે માત્ર ખેડૂતોની આવક વધારવામાં મદદ કરશે નહીં પરંતુ પાક વીમાનો વિસ્તાર વધારવામાં પણ મદદ કરશે.
જેનો સીધો ફાયદો ખેડૂતોને થશે
કૃષિ મંત્રાલયનો હેતુ ખેડૂતોને વાર્ષિક ધોરણે આપવામાં આવતી નાણાકીય સહાયની રકમમાં વધારો કરવાનો છે. બજેટમાં ફાળવણી બાદ કૃષિ મંત્રાલય ખેડૂતોને મળતી 6 હજાર રૂપિયાની રકમ વધારીને 9 રૂપિયા કરશે. મતલબ કે હવે ખેડૂતોને 500 રૂપિયાના બદલે દર મહિને 750 રૂપિયાનો હપ્તો આપવામાં આવશે. હાલમાં પીએમ કિસાન (પીએમ-કિસાન) યોજના હેઠળ, એક વર્ષમાં 6000 રૂપિયા આપવામાં આવે છે. ફેબ્રુઆરીમાં આ યોજના શરૂ થયાને 5 વર્ષ થશે. તેથી સરકાર આગામી 5 વર્ષ સુધી ખેડૂતોની આવકમાં 50 ટકાનો વધારો કરવાની તૈયારી કરી રહી છે.
પાક વીમા યોજનાનો લાભ
તેવી જ રીતે ખેડૂતોના હિતમાં અમલમાં મુકાયેલી પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજના (PMFBY) નો વિસ્તાર પણ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ યોજના હેઠળ, જે 2016 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી, ખેડૂતોના પાકનો ખૂબ જ ઓછા પ્રીમિયમ પર વીમો લેવામાં આવે છે. આ માટે ખેડૂતોએ કુલ પ્રીમિયમના માત્ર 1.5 થી 5 ટકા જ ચૂકવવાનું હોય છે, જ્યારે બાકીની રકમ સરકાર દ્વારા જમા કરવામાં આવે છે.
બજેટમાં કેટલું ભંડોળ વધશે?
આ વખતે પીએમ કિસાન યોજના હેઠળ બજેટમાં 30 ટકા વધુ રકમ ફાળવવાની તૈયારી છે, જે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં 60 હજાર કરોડ રૂપિયા હતી. એ જ રીતે પાક વીમા યોજના હેઠળ 17 ટકા વધુ બજેટ ફાળવવામાં આવશે, જે 2023-24 માટે રૂ. 13,625 કરોડ હતું.
જો કે હજુ એ સ્પષ્ટ થયું નથી કે 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થનારા વચગાળાના બજેટમાં બજેટની ફાળવણી કરવામાં આવશે કે લોકસભાની ચૂંટણી પછી જુલાઈમાં રજૂ થનારા સંપૂર્ણ બજેટમાં. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે અમને નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે પાક વીમા યોજના હેઠળ 18 હજાર કરોડ રૂપિયાની જરૂર પડશે. હાલમાં અમારી પાસે 16 હજાર કરોડ રૂપિયાની ફાળવણીનો અંદાજ છે. અત્યારે અમારી પાસે રવિ પાક અંગેનો સાચો ડેટા નથી. આવતા વર્ષે પાક વીમાના રૂપમાં આપણી પાસે મોટી રકમ હોઈ શકે છે. આ વર્ષે જ પાક વીમા માટે રૂ. 12,000 કરોડની જરૂર છે, જ્યારે આવતા વર્ષે મહારાષ્ટ્રમાં રૂ. 5,000 કરોડનો બોજ વધુ વધે તેવી શક્યતા છે.
મંત્રાલયે પણ સંકેતો આપ્યા
કૃષિ મંત્રાલયની નિષ્ણાત સમિતિના સભ્ય આદિત્ય શેષનું કહેવું છે કે ઉત્પાદન પર મોંઘવારી અને હવામાનની અસરને ધ્યાનમાં રાખીને ચોખા અને ઘઉંની MSP વધારવા અને કિસાન સન્માન નિધિ યોજનામાં સુધારો કરવા પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ વખતે મંત્રાલયના પાક વિભાગને પણ 18 હજાર કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી મળવાની અપેક્ષા છે. કૃષિ ક્ષેત્ર દર વર્ષે લગભગ 4 ટકાના ટકાઉ વિકાસ દરે વધી રહ્યું છે. જો કે હજુ પણ નાના ખેડૂતો સમક્ષ ઘણા પડકારો છે અને આગામી બજેટમાં વધુ ભંડોળ ફાળવીને આ પડકારોનો સામનો કરવાની સંપૂર્ણ તૈયારીઓ છે.
