વર્લ્ડ બેંકના રિપોર્ટ અનુસાર, જો મહિલાઓની વર્કફોર્સમાં 50 ટકા હિસ્સો હોત તો ભારતનો GDP 1.5% વધ્યો હોત. નોકરીની દુનિયા ઉપરાંત, ભારતમાં બિઝનેસની દુનિયામાં મહિલાઓની ભાગીદારી ઝડપથી વધી રહી છે પરંતુ ઘણા સામાજિક અને આર્થિક કારણોસર તે પ્રમાણમાં ધીમી ગતિએ છે. સરકારે તેને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઘણી યોજનાઓ રજૂ કરી છે. ચાલો જાણીએ આ યોજનાઓ વિશે
મહિલાઓ માટે મુદ્રા લોન
મહિલાઓને તેમના વ્યવસાયમાં આર્થિક રીતે મજબૂત કરવા માટે સરકારે મહિલાઓ માટે મુદ્રા લોન શરૂ કરી છે. જો તમે બ્યુટી પાર્લર, ટ્યુશન સેન્ટર, સિલાઈ શોપ વગેરે ખોલવા માંગો છો તો તમે તેના માટે અરજી કરી શકો છો. આનો લાભ લેવા માટે કંઈપણ (કોલેટરલ) ગીરવે રાખવાની જરૂર નથી. ત્યાં ત્રણ કેટેગરી છે જે હેઠળ તમે અરજી કરી શકો છો.
શિશુ લોન: લોનની રકમ મહત્તમ રૂ. 50 હજારની હોઈ શકે છે. 2- કિશોર લોન: લોનની રકમ રૂ. 50 હજારથી મહત્તમ રૂ. 5 લાખ સુધીની હોઈ શકે છે, આ એક સ્થાપિત વ્યવસાય માટે છે જેનો વિસ્તાર કરવાનો છે.3 - તરુણ લોન: આ લોન એવા વ્યવસાયો માટે છે જે સારું કરી રહ્યા છે પરંતુ વિસ્તરણ માટે નાણાકીય મદદની જરૂર છે. આમાં 10 લાખ રૂપિયા સુધીની સરકારી લોન મળે છે.
અન્નપૂર્ણા યોજના
સરકારની અન્નપૂર્ણા યોજના હેઠળ, ભારત સરકાર ખાદ્ય-સંબંધિત વ્યવસાયોમાં મહિલા સાહસિકોને રૂ. 50,000 સુધીની લોન આપે છે. ઉધાર લીધેલી રકમનો ઉપયોગ કામના સાધનો જેવા કે વાસણો, મિક્સર ગ્રાઇન્ડર, હોટ કેસ, ટિફિન બોક્સ, વર્કિંગ ટેબલ વગેરે ખરીદવા માટે કરી શકાય છે. લોન મંજૂર થયા પછી, ધિરાણકર્તાએ પ્રથમ મહિનાની EMI ચૂકવવાની જરૂર નથી. લોનની રકમ 36 માસિક હપ્તામાં ચૂકવવાની રહેશે. વ્યાજ દર બજાર દર અને સંબંધિત બેંકના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે.
સ્ત્રી શક્તિ યોજના
સરકારની સ્ત્રી શક્તિ યોજના એ મહિલાઓ માટેની એક અલગ પ્રકારની સરકારી યોજના છે જે કેટલીક રાહતો સાથે મહિલા ઉદ્યોગ સાહસિકોને ટેકો આપે છે. જો સંયુક્ત વ્યવસાયમાં મહિલાની બહુમતી માલિકી હોય તો આ લોન મળશે. ઉપરાંત, આ મહિલા સાહસિકોને તેમની રાજ્ય સરકાર સાથે EDP (ઉદ્યોગ સાહસિકતા વિકાસ કાર્યક્રમ) હેઠળ નોંધણી કરાવવી જોઈએ. આમાં 2 લાખ રૂપિયાથી વધુની લોન પર 0.05%ની વ્યાજ છૂટ મળશે.
સ્ટેન્ડ અપ ઈન્ડિયા યોજના
તેની શરૂઆત વર્ષ 2016માં થઈ હતી. આ યોજના હેઠળ, ખાસ કરીને મહિલાઓ અને એસસી-એસટી વર્ગના લોકો માટે શરૂ કરવામાં આવી છે, લોન ફક્ત ગ્રીન ફિલ્ડ પ્રોજેક્ટ્સ માટે છે, એટલે કે મહિલાઓ પ્રથમ વખત બિઝનેસ શરૂ કરી રહી છે. 10 લાખથી શરૂ કરીને આ લોન 1 કરોડ રૂપિયા સુધી મેળવી શકાય છે.
