જાણકારોનું કહેવું છે કે આ ફેરફાર આઈટીઆર (ITR) ફાઈલ કરવા સમયે ખોટા ટેક્સ બચત ક્લેમને રોકવા માટે કરવામાં આવ્યા છે. પહેલા ઇનકમ ટેક્સ વિભાગ ITR પ્રોસેસ કરવા સમયે મેન્યુઅલી ટેક્સ કપાતની પ્રમાણિકતાની તપાસ કરતું હતું. હવે આ પ્રોસેસ ઓટોમેટિડ થઈ ગઈ છે. હવે તેને ITR ફાઇલિંગના લેવલ પર લાગૂ કરવામાં આવ્યું છે. તેનો મતલબ થયો કે ITR માં હવે ભૂલની સંભાવના ઓછી થશે અને આઈટીઆર ફાઇલિંગમાં તેજી આવશે
એસેસમેન્ટ વર્ષ 2025-26 માટે આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ચકાસણી નિયમોમાં ઘણા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. આમાંના મોટાભાગના ફેરફારો કર કપાત સાથે સંબંધિત છે જેનો દાવો જૂના કર નિયમો હેઠળ કરી શકાય છે. ચાલો જાણીએ ITR ફાઇલિંગ ઉપયોગિતામાં કરવામાં આવેલા સાત ખાસ ફેરફારો નીચે મુજબ છે-
હવેથી, હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ (HRA) ની વિગતવાર માહિતી આપવી પડશે. હવે HRA નો દાવો કરનારા કરદાતાઓએ કાર્યસ્થળ, ખરેખર મળેલ HRA, ચૂકવેલ ભાડું, મૂળ પગાર અને DA અને મેટ્રો અથવા નોન-મેટ્રો શહેર પર આધાર રાખીને HRA તરીકે મૂળ પગારના 50% અથવા 40% જેવી વધુ માહિતી આપવી પડશે. આ બધી માહિતી ITR ફોર્મમાં આપવાની રહેશે.
આ ઉપરાંત, બીજો ફેરફાર એ છે કે હવે કલમ 80C હેઠળ કપાતની વિગતવાર માહિતી માટે વધુ માહિતી આપવી પડશે, જેમ કે કલમ 80C હેઠળ દાવો કરાયેલ રકમ. આમાં, જીવન વીમા પ્રીમિયમનો પોલિસી નંબર વગેરે આપવો પડશે. આ ઉપરાંત, PPF, ટેક્સ સેવિંગ એફડી વગેરેની વિગતવાર માહિતી પણ આપવી પડશે. તમને જણાવી દઈએ કે કલમ 80C હેઠળ તમે દોઢ લાખ સુધીની કપાતનો દાવો કરી શકો છો.
કલમ 80D હેઠળ, આરોગ્ય વીમા પ્રીમિયમની વિગતો હવે આરોગ્ય વીમા કંપનીના નામ અને પોલિસી અથવા દસ્તાવેજ નંબર સાથે આપવાની રહેશે. આ હેઠળ, જો તમારા માતાપિતા 60 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના હોય, તો તમે વીમા પ્રીમિયમ તરીકે 50,000 રૂપિયા સુધીનો દાવો કરી શકો છો. જો તમારા માતાપિતા વરિષ્ઠ નાગરિક હોય, તો તમે તમારા આરોગ્ય વીમા માટે 25,000 રૂપિયા અને તમારા માતાપિતા માટે 50,000 રૂપિયાનો દાવો કરી શકો છો. એટલે કે, કુલ 75,000 રૂપિયા
જો તમે કલમ 80E હેઠળ શિક્ષણ લોન પર વ્યાજનો દાવો કરો છો, તો આ વખતે તમારે બેંકનું નામ, લોન એકાઉન્ટ નંબર, લોન મંજૂરીની તારીખ, કુલ લોનની રકમ, 31 માર્ચ સુધી બાકી રહેલી લોન અને લોન વ્યાજ સંબંધિત બધી માહિતી આપવી પડશે
શિક્ષણ લોનની જેમ, તમારે હોમ લોનના વ્યાજ માટે કલમ 80EE / 80EEA માહિતી આપવી પડશે. એટલે કે, તમારે હાઉસિંગ પ્રોપર્ટી માટે લોન લેનારનું નામ, બેંકનું નામ, લોન એકાઉન્ટ નંબર, લોન મંજૂરીની તારીખ, કુલ લોનની રકમ અને 31 માર્ચ સુધી બાકી લોન વગેરે વિશે માહિતી આપવી પડશે.
કલમ 80EEB એટલે કે ઇલેક્ટ્રિક વાહન લોન પર વ્યાજ મુક્તિ માટે, તમારે વિગતવાર માહિતી આપવી પડશે. આ હેઠળ, તમારે લોન લેનારનું નામ, બેંકનું નામ, લોન એકાઉન્ટ નંબર, લોન મંજૂરીની તારીખ, કુલ લોનની રકમ અને 31 માર્ચના રોજ બાકી રકમ પ્રદાન કરવી પડશે.
કલમ 80DDB માં, ચોક્કસ રોગોની સારવાર પર થયેલા ખર્ચની વિગતવાર માહિતી પણ આપવી પડશે. જો તમે આ હેઠળ મુક્તિનો દાવો કરો છો, તો રોગ સાથે ચોક્કસ રોગ પર થયેલા ખર્ચની માહિતી પણ આપવી પડશે. CA આશિષ મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે ઉપરોક્ત ફેરફારો AY 2025-26 માટે જારી કરાયેલ ITR-1 અને ITR-4 માં કરવામાં આવ્યા છે. આવી માહિતી જૂના ફોર્મનો ભાગ નહોતી.