Land Rules: ભારતના બંધારણે દેશના તમામ નાગરિકોને સમાન અધિકારો અને ન્યાયી જીવન જીવવાનો અધિકાર આપ્યો છે. પરંતુ કેટલીકવાર માહિતીના અભાવે, વ્યક્તિ ભૂલ કરે છે અને જ્યારે તે કાયદાની ચુંગાલમાં ફસાઈ જાય છે ત્યારે તેને પસ્તાવો થાય છે. આજે અમે તમને એવા જ એક કાયદા વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેનું ઉલ્લંઘન દરેક વ્યક્તિ અથવા તેમની આસપાસ રહેતા લોકો કરે છે. જો કે, મોટાભાગના લોકો માહિતીના અભાવે આવી ભૂલો કરે છે. સોનું, ચાંદી અને પૈસાની જેમ જમીન રાખવા માટે પણ મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી છે. જો તમે ચોક્કસ મર્યાદા કરતાં વધુ જમીન હસ્તગત કરો છો, તો તમારી સામે કાનૂની કાર્યવાહી પણ શક્ય છે.
તમને જણાવી દઈએ કે ભારતમાં ખેતીની જમીનને કેટલી મર્યાદા સુધી રાખી શકાય તે અંગે કોઈ કાયદો નથી. પરંતુ, દેશના દરેક રાજ્યોએ જમીન રાખવા માટે ચોક્કસ મર્યાદા નક્કી કરી છે. તેથી, એવું નથી કે તમે 100 એકર અથવા 1000 એકર જમીન ખરીદી શકો અને તેને રાખી શકો. પરંતુ, ભારતમાં જમીન ખરીદવા માટેની મહત્તમ મર્યાદા દરેક રાજ્યમાં બદલાય છે. સમગ્ર દેશમાં જમીનની માલિકી માટે કોઈ સમાન કાયદો નથી.
શું ભારતમાં જમીનની મર્યાદા નિશ્ચિત છે?
ભારતમાં જમીનદારી પ્રથા નાબૂદ કર્યા પછી, કેન્દ્ર સરકારે રાજ્ય સરકારોને આ અધિકાર આપ્યો. દેશમાં વ્યક્તિ ઈચ્છે તેટલી જમીન ધરાવી શકતી નથી. ભારતમાં જમીન ખરીદવાની મર્યાદા વિવિધ રાજ્યોની ભૌગોલિક સ્થિતિ અનુસાર નક્કી કરવામાં આવી છે. દરેક રાજ્યોએ ખેતીલાયક જમીનની મર્યાદા નક્કી કરી છે. આ માટે આખા દેશમાં એક સમાન કાયદો નથી.
કાયદો ક્યારે આવ્યો
જમીન સુધારણા અધિનિયમ 1954 દેશમાં જમીનદારી પ્રથાને સમાપ્ત કરવા માટે ઘડવામાં આવ્યો હતો. આ કાયદો આવ્યા બાદ દરેક રાજ્ય માટે અલગ જમીન રાખવાનો નિયમ છે. કેરળમાં, લેન્ડ એમેન્ડમેન્ટ એક્ટ 1963 હેઠળ, એક અપરિણીત વ્યક્તિ ફક્ત 7.5 એકર સુધીની જમીન ખરીદી શકે છે. તે જ સમયે, 5 સભ્યોનો પરિવાર 15 એકર સુધીની જમીન ખરીદી શકે છે. મહારાષ્ટ્રમાં ખેતીલાયક જમીન તે જ ખરીદશે જેઓ પહેલેથી જ ખેતીમાં છે. અહીં મહત્તમ મર્યાદા 54 એકર છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં વધુમાં વધુ 24.5 એકર જમીન ખરીદી શકાય છે. તે જ સમયે, બિહારમાં તમે 15 એકર સુધીની ખેતીની જમીન ખરીદી શકો છો.
શા માટે દરેક રાજ્યમાં અલગ અલગ કાયદા
હિમાચલ પ્રદેશમાં 32 એકર જમીન ખરીદી શકાય છે. કર્ણાટકમાં પણ તમે 54 એકર જમીન ખરીદી શકો છો અને અહીં પણ મહારાષ્ટ્રનો નિયમ લાગુ છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં એક વ્યક્તિ મહત્તમ 12.5 એકર ખેતીલાયક જમીન ખરીદી શકે છે. દેશના દરેક રાજ્યને જમીન બનાવવાનો કાયદો આપવામાં આવ્યો છે કારણ કે તેમની ભૌગોલિક સ્થિતિ અલગ છે. સ્થાનિક રહેવાસીઓ, આદિવાસીઓની જમીન, લાલ દોરા જમીન, અનેક પ્રકારની જમીન સરકાર પાસે છે, જેના પર રાજ્ય સરકારોને અધિકાર આપવામાં આવ્યા છે.
જો આપણે પાડોશી દેશ પાકિસ્તાનની વાત કરીએ તો પ્રોપર્ટી હેરિટન્સ એક્ટમાં જમીન રાખવાની જોગવાઈ છે, પરંતુ ત્યાં પણ ભારતની જેમ દરેક પ્રાંત માટે અલગ-અલગ નિયમો છે. બાંગ્લાદેશની પણ આવી જ સ્થિતિ છે. બાંગ્લાદેશમાં પણ જમીનની માલિકી અંગે કોઈ નિશ્ચિત કાયદો નથી. અંગ્રેજો દ્વારા પસાર કરાયેલા કાયદા હજુ પણ ત્રણેય દેશોમાં સંશોધિત સ્વરૂપમાં લાગુ છે. એકંદરે, ભારતમાં, જો તમે નિર્ધારિત મર્યાદા કરતાં વધુ જમીન ધરાવો છો, તો તમારે જેલ જવું પડી શકે છે.
